Pasiguria rreth tregtisë do të ketë një ndikim të madh në rritjen globale, duke ulur investimet e biznesit në BE dhe MB me 2% këtë vit, sipas Oxford Economics.
Bizneset në ekonomitë kryesore, përfshirë BE-në, pritet të shkurtojnë planet e tyre të investimeve për shkak të rritjes së pasigurisë.
Në veçanti, kjo klimë është krijuar nga politikat tregtare të administratës Trump në SHBA, të cilat aktualisht prekin importet nga vendet e treta, ndërsa një luftë më e gjerë tregtare po merr formë.
Sipas raportit më të fundit nga Oxford Economics, vetëm pasiguria e politikave tregtare pritet t’i kushtojë ndjeshëm ekonomisë globale, kryesisht për shkak të rënies së investimeve.
Raporti shqyrton katër skenarë të mundshëm për të parë se çfarë ndikimi mund të ketë pasiguria e politikave tregtare mbi investimet dhe rrjedhimisht mbi ekonominë globale.
“Investimet janë ndjeshëm më të dobëta këtë vit, me një rënie prej rreth 4% në SHBA dhe Kinë, dhe rreth 2% në Eurozonë dhe MB,” shkruan në raport Këshilltari i Lartë Ekonomik Michael Saunders dhe Kryeekonomisti Dr. Daniel Harenberg.
Në vitin 2023, investimet e biznesit arritën nivele të barabarta me 22% të PBB-së në Kinë, 15% në SHBA, 12% në Eurozonë dhe 10% në MB. Rëniet e parashikuara do të kenë një efekt domethënës, por jo shkatërrues, në rritjen e PBB-së.
Raporti tha se efektet e pasigurisë vijnë përveç efekteve të drejtpërdrejta të tarifave më të larta, të cilat ka të ngjarë të ulin rritjen ekonomike duke rritur inflacionin.
Duke përshkallëzuar më tej tensionet tregtare, presidenti amerikan Donald Trump ka propozuar një tarifë prej 200% për importet e alkoolit nga BE, një kërcënim që ai tha se do të mbetej në fuqi derisa BE-ja të hiqte një tarifë prej 50% ndaj uiskit të prodhuar në SHBA. Komisioni Evropian kërcënon me masa hakmarrëse mbi mallra amerikane me vlerë deri në 26 miliardë euro.
Ndërkohë, Shtëpia e Bardhë po ndjek nga afër zbatimin e ligjeve të konkurrencës dixhitale nga BE. SHBA mund të hakmerret nëse blloku vendos të gjobisë një nga gjigantët amerikanë të teknologjisë, si Apple ose Meta.
Pse pasiguria e politikave tregtare ndikon në investimet e biznesit?
Sipas një studimi të mëparshëm të Oxford Economics, të publikuar në fillim të marsit, vetëm pasiguria rreth tregtisë mund të ulë PBB-në e Eurozonës me 0.2% gjatë 12 muajve të ardhshëm, me rënien e investimeve si faktorin kryesor të këtij ndikimi. Oxford Economics gjeti se vendet e vogla, të cilat janë më të hapura ndaj tregtisë, do të preken më shumë, përfshirë Luksemburgun, Sllovakinë dhe Bullgarinë. Në këto shtete anëtare, PBB-ja mund të bjerë me 0.8%-1% brenda dy viteve.
Sa i përket ekonomive më të mëdha të BE-së, Belgjika dhe Italia do të jenë ndër vendet më të prekura, sipas studimit.
Eksportuesit drejt dhe nga SHBA do të jenë më të kujdesshëm, thekson raporti aktual, duke shtuar se “edhe nëse tarifat e larta amerikane inkurajojnë zëvendësimin e importeve në SHBA, kompanitë në këto sektorë mund të hezitojnë të investojnë dhe të zgjerojnë kapacitetet e tyre”, duke theksuar ndryshimet e shpejta të politikave.
Pasiguria në një treg kaq të rëndësishëm për eksportuesit e BE-së, veçanërisht për prodhuesit e automjeteve, do të sjellë një qasje më të kujdesshme të bizneseve. Kompanitë po vonojnë vendimet e investimeve që janë të ndërlikuara dhe të kushtueshme, përfshirë punësimin, shpenzimet për kërkime dhe zhvillim, si dhe hyrjen në tregje të reja.
Ndërkohë, edhe konsumatorët mund të shtyjnë planet për të blerë një shtëpi ose mallra të qëndrueshme me vlerë të lartë.
Si rezultat, mungesa e shpenzimeve nga bizneset dhe konsumatorët çon në më pak mallra dhe shërbime të shitura. Kërkesa më e ulët ndikon në uljen e besimit të bizneseve, dhe efekti i kombinuar çon në tkurrjen e ekonomisë, duke shkaktuar një rreth vicioz të rënies së punësimit dhe përkeqësimit të mëtejshëm të kërkesës.
Cilat janë rezultatet e mundshme të pasigurisë aktuale?
Sipas Oxford Economics, pasiguria tregtare mund të çojë në katër skenarë të ndryshëm për investimet e biznesit privat dhe rritjen globale.
Në rastin e një rënieje të shpejtë të pasigurisë, e cila zhduket plotësisht deri në fund të vitit, pritet që investimet të rimëkëmben vitin e ardhshëm. Kjo mund të ndodhë, për shembull, nëse kërcënimet dhe negociatat mbi tarifat përfundojnë me një rivendosje të një niveli më të lartë tarifor, pa ndryshime të mëtejshme. Në këtë rast, rënia e parashikuar e investimeve në SHBA, Kinë, MB dhe BE do të rikuperohej në 2026 dhe vitet e mëvonshme.
Nëse, nga ana tjetër, një rritje afatshkurtër e tarifave pasohet nga një periudhë e gjatë pasigurie, e cila fillon të bjerë vetëm deri në vitin 2028, “do të shkaktojë dëme më të mëdha ekonomike përtej këtij viti,” thonë autorët.
Investimet mund të bien me rreth 10% në SHBA dhe Kinë, 6% në Eurozonë dhe 4%-5% në Mbretëria e Bashkuar.
Skenarët e tretë dhe të katërt shqyrtojnë ndikimin e një pasigurie tregtare që bie gradualisht në një nivel ende të lartë ose mbetet e pandryshuar deri në fund të vitit 2029.
Nëse pasiguria mbetet në nivelet e larta për disa vite, “do të krijojë një barrë të konsiderueshme mbi investimet globale, duke i ulur ato me 10%-20% në ekonomitë kryesore gjatë disa viteve,” thuhet në raport.
Sipas Oxford Economics, skenari më i keq do të sillte një rënie prej 20% të investimeve në Kinë, 14% në SHBA, 10% në Eurozonë dhe 7% në MB deri në 2029.
“Në këtë rast, ose do të duhet një korrigjim i kursit – për të reduktuar pasiguritë në politikat tregtare – ose një mbështetje e madhe nga politikat monetare dhe/ose fiskale për të shmangur një periudhë të zgjatur të rritjes së dobët globale,” përfundon raporti.
Postimi ” Luftërat e gjata tregtare mund të ulin investimet globale me një të dhjetën, sipas ekonomistëve ” eshte marre nga Revista Monitor.
