Albin Kurti, kryeministër në detyrë dhe i mandatuar për të formuar Qeverinë e re, nuk i ka siguruar 61 votat e nevojshme për të nisur një mandat të ri në pushtet. Tani i takon presidentes së Kosovës, Vjosa Osmani që të vendosë për hapat e mëtejmë. Kriza institucionale rrezikon t’i kushtojë Kosovës miliona euro.
Të dielën e 26 tetorit, Kuvendi i Kosovës nuk arriti të zgjedhë Qeverinë e re të propozuar nga Albin Kurti. Dështimi në zgjedhjen e qeverisë ndodhi pasi koalicioni fitues i zgjedhjeve parlamentare të 9 shkurtit nuk arriti t’i sigurojë numrat e nevojshëm për formimin e qeverisë.
Për kabinetin e ri qeveritar votuan vetëm 56 deputetë, kundër ishin 48, ndërsa katër deputetë abstenuan.
Ky dështim mund ta çojë vendin drejt zgjedhjeve të jashtëzakonshme parlamentare. Për më tepër, për shkak të mungesës së institucioneve të reja, ekziston rreziku që vendi të përballet me krizë ekonomike, pasi nuk do të mund të miratohet buxheti për vitin 2026.
Njohësi i çështjeve ekonomike, Safet Gërxhaliu, ka treguar se dështimi i votimit të qeverisë do të lërë gjurmë në disa aspekte.
“Shqetësimi më i madh është së Kosova po hyn në një krizë, e cila do të lërë gjurmë jo vetëm në aspektin politik, por edhe ekonomik, social dhe kulturor, dhe në këtë drejtim, dështimi i votimit të qeverisë, apo mosarritja e një marrëveshjeje për krijimin e institucioneve apo qeverisë së re, do të ketë efekte normë negative ne aspektin ekonomik, qoftë në aspektin intern qoftë në aspektin ekstrem”.
Gërxhaliu pohoi se në aspektin e brendshëm po shihet që është mungesa e dëgjimeve buxhetore për përgatitjen e buxhetit për vitin 2026.
“Dhe e tëra kjo ndikon në faktin që më shumë se 36 agjencione të ndryshme janë të pa udhëhequra, dhe vetëm me ushtrues detyre. Kjo po e dëmton në masë të madhe në aspektin ekonomik Kosovën. Dhe kur krejt kësaj i shtohet fakti së në aspektin ekstrem, jemi nën sanksione të BE-së, jemi në një ngërç politik në raportet me Shtetet e Bashkuara të Amerikës, për ngrirjen e partneritetit strategjik”.
Po ashtu, ai tha se si pasojë e mungesës së institucioneve, Kosova nuk do të mund të përfitojë as nga plani i rritjes së Bashkimit Evropian për Ballkanin Perëndimor.
“Kemi më tepër se 600 milionë euro, vlera të projekteve që janë të pezulluara nga Bashkimi Europian, kemi më tepër se 218 milionë euro në IPA 2 dhe IPA 3, dhe kemi një buxhet prej 300 milionë e gjysmë fondi investim për Ballkanin Perëndimor, dhe këtu Kosova nuk përfshihet, atëherë paramendoni se cilat janë efektet në të ardhmen”.
Instituti Demokratik i Kosovës (KDI) është shprehur i zhgënjyer nga dështimi i deputetëve të Kuvendit të Kosovës për të formuar Qeverinë e re, duke thënë se ky është një “zhvillim zhgënjyes pas kësaj krize të zvarritur institucionale”.
“Ky rezultat është pasojë e drejtpërdrejtë e mungesës së dialogut politik dhe e dështimit për të arritur marrëveshje që do të mundësonin funksionimin normal të institucioneve të vendit”, thuhet në reagimin e KDI-së të publikuar në rrjetin social.
Si pasojë e “bllokadës dhe polarizimit të thellë politik”, KDI-ja thotë se mbajtja e zgjedhjeve të parakohshme do të ishin zgjidhja më e mirë.
“Në këto rrethana, zgjedhjet e parakohshme parlamentare përfaqësojnë opsionin më të qëndrueshëm dhe më të besueshëm për t’i dhënë fund kësaj krize dhe për t’i rikthyer qytetarëve mundësinë për të përcaktuar drejtimin politik të vendit”.
Ish-ministri i Financave, Haki Shatri ka treguar se nëse nuk aprovohet ligji për buxhetin dhe nëse nuk dërgohet në Kuvend për votim, Kosova nga 1 janari nuk do të ketë mundësi të shfrytëzojë asnjë një cent nga buxheti i shtetit.
“Siç e dini nuk kemi as qeveri po ashtu edhe kuvendi është pa ndonjë fuqi dhe nëse nuk arrihet ky ligj të aprovohet me kohe pas një janarit shteti i Kosovës nuk do të ketë mundësi të shfrytëzojë asnjë pagesë nga buxheti i saj”.
Mosmiratimi i buxhetit do ta fuste Kosovën në krizën më të thellë financiare që nga paslufta.
“Do të mund të bëhet, deri në muajin mars sa të paguhen pagat e punëtorëve dhe asgjë tjetër, nëse ndodh kjo gjë është shkatërrim i shtetit në emër të patriotizmit”.
Sindikata e Punëtorëve të Radiotelevizionit të Kosovës ka kërkuar nga Kuvendi i sapo konstituar që urgjentisht të ndërhyjë për sigurimin e alokimit të buxhetit për RTK-në, për të shmangur përsëritjen e situatës së muajit gusht, kur punëtorët mbetën pa paga dhe funksionimi i transmetuesit publik u rrezikua.
Në reagimin e sindikatës thuhet se kërkesa zyrtare për pagesat e punëtorëve është dorëzuar në adresë të Bordit dhe Menaxhmentit të RTK-së që në fillim të muajit tetor, por deri më tani nuk është marrë asnjë përgjigje.
“SPERTK kërkon transparencë të plotë dhe njoftim publik për gjendjen e pagave dhe të financave të institucionit. Paga është e drejtë ligjore dhe kërkesë legjitime për punën e kryer nga të gjithë punonjësit e RTK-së”, thuhet në reagim.
Sindikata thekson se mungesa e buxhetit rrezikon seriozisht vazhdimin e projekteve programore dhe stabilitetin e institucionit publik, në një periudhë kur RTK ndodhet në procese të rëndësishme zhvillimore.
Ndryshe, më 9 shkurt 2025, në Republikën e Kosovës u zhvilluan zgjedhjet parlamentare, në të cilat qytetarët ushtruan të drejtën e tyre për të zgjedhur përfaqësuesit në Kuvend.
Kushtetuta e Kosovës përcakton që nëse përbërja e propozuar e Qeverisë së re nuk e merr shumicën e nevojshme të deputetëve, presidenti i Kosovës duhet të emërojë një mandatar të dytë për kryeministër brenda dhjetë ditësh, i cili i ka gjasat më të mira për të formuar Qeverinë.
Kreu i partisë së dytë të dalë nga zgjedhjet e 9 shkurtit, Memli Krasniqi nga Partia Demokratike e Kosovës, ka thënë se do t’i kërkojë presidentes Vjosa Osmani që të shkohet në zgjedhje menjëherë.
E sipas Kushtetutës, zgjedhjet duhet të mbahen brenda 40 ditëve nga data e shpalljes.
Deri atëherë, Qeveria në detyrë do t’i kryente detyrat e saj.
Postimi ” Pa qeveri dhe pa buxhet, Kosova drejt krizës ekonomike ” eshte marre nga Revista Monitor.
