Shtyrja e procesit të rivlerësimit të pasurive të paluajtshme me tatim 3% deri në fund të muajit korrik 2022 do të rrisë transaksionet e rivlerësuara sipas çmimit të tregut për apartamentet që përfundojnë punimet në 2022, të prenotuara për blerje nga qytetarët që në fazën e parë të ndërtimit dhe për 23,000 shtëpi që janë në proces legalizimi.
Ministria e Financave dhe Ekonomisë dhe Agjencia Shtetërore e Kadastrës (ASHK) miratuan shtyrjen e procesit deri më 31 prill 2022 dhe me mundësi pagese të tarifës deri në fund korrik 2022. Afati i rivlerësimit përfundonte më 31 dhjetor 2021.
Shoqata Kombëtare e Ndërmjetësve të Pasurive të Paluajtshme të Shqipërisë pohoi për Monitor se gjitha apartamentet që përfundojnë në 2022 dhe do të pajisen me hipotekë janë potencial për rivlerësim të pasurive me çmimin e tregut. Duke qenë se shumica e apartamenteve në Tiranë prenotohen për blerje në fazën e karabinasë të ndërtimit, rivlerësimi u jep mundësi ndërtimeve që përfundojnë në 2022 të reflektojnë çmimin e tregut.
Për 2021 ishin 23,000 shtëpi në proces legalizimi. Shtyrja e afatit të rivlersimit sipas Shoqatës të Ndërmjetësuesve u jep mundësinë edhe këtyre pronave të rivlersohen me çmimet aktuale të tregut.
Efekte pozitive shtyrja e rivlersimit do të ketë dhe në arkëtimin e të ardhurave. NAREA parashikohen të arkëtohen 25 mln euro të ardhura nga aplikimet e rivlerësimit për të cilat ende nuk është paguar tatimi 3%. Referuar të dhënave të ASHK janë 16,682 aplikime për 2021 që nuk është paguar taksa. Për totalin e aplikimeve të përfunduara në 2021 u arkëtuan rreth 30 mln euro. Nga 56,623 aplikime të 2021 u pagua tatami për 32,944. Nga ASHK mbetën të patrajtuara 2,506 aplikime dhe 4,491 prej tyre u anuluan.
Duke qenë se procesi i rivlerësimit po jep efekte pozitive në tregun e pasive të paluajtshme, NAREA pritet që shumë shpejt të propozojë një formulë që do të qëndrojë afatgjatë, duke shmangur shtyrjet e shpeshta të procesit. Metoda e re e rivlerësimit që po hartohet nga agjencitë mobiliare në bashkëpunim me MFE pritet të kategorizojë apartamentet sipas vjetërsisë, amortizimit dhe rregullave kontabël.
Kjo është hera e katërt që brenda një periudhe të shkurtër ndryshon afati i përfundimit të procesit. Ligji për rivlerësimin e pasurisë së paluajtshme hyri në fuqi që në 1 janar 2020, por zbatimi i tij nisi me vonesë, për shkak të mungesës së udhëzimit, i cili hyri në fuqi në fillim të muajit shkurt. Për periudhën janar-maj 2020 MFE njoftoi se numri i aplikimeve ishte i ulët dhe për këtë arsye nga 30 shtator 2020 që ishte afati i përfundimit u shty deri në fund të vitit të kaluar. Afatet e përfundimit të rivlerësimit u ndryshuan përsëri, për shkak të numrit të ulët të aplikimeve nga situata e krijuar nga pandemia, duke vendosur si afat të mbylljes të amnistisë 31 dhjetorin 2021.
