Yield-et e instrumenteve të borxhit të qeverisë po e thellojnë më tej rënien gjatë muajit mars.
Të dhënat e Bankës së Shqipërisë tregojnë se yield-i mesatar i ponderuar i bonove 12-mujore në ankandin e kësaj jave ranë 2.73%, nga 2.77% që kishte qenë në ankandin e mëparshëm. Kjo është hera e dytë që yield-i i bonove 12-mujore bie poshtë normës bazë të interesit. I njëjti nivel ishte shënuar edhe në dhjetor të vitit të kaluar.
Kërkesa e investitorëve në ankand rezultoi përsëri mjaft e lartë. Nga 12 miliardë lekë që ishte shuma e shpallur për financim nga Ministria e Financave, kërkesa totale në ankand arriti në afërsisht 17 miliardë lekë. Yield-et ranë përsëri, megjithëse pro rata apo pjesa e pranuar e kërkesave të pranuara konkurruese nuk ishte shumë e ulët (83.04%).
Megjithëse pritej që yield-et të shënonin një rritje të lehtë në tremujorin e parë të vitit, edhe për shkak të rritjes sezonale të kërkesës për financim nga qeveria në tregun e brendshëm financiar, një gjë e tillë nuk ka ndodhur.
Madje, yield-et kanë rënë në nivele relative të paprecedenta më parë, të vlerësuara në raport me normën bazë të interesit. Yield-et e instrumenteve afatshkurtra (bonot e thesarit), me maturim më pak se një vit, kanë rënë të gjitha poshtë normës bazë të interesit. Madje, edhe yield-et e obligacioneve 2-vjeçare në ankandin e zhvilluar javën e kaluar ranë shumë afër normës bazë, në nivelin 2.85%.
Që prej vitit të kaluar, yield-et po ndjekin një tendencë në rënie dhe marzhi mbi normën bazë të interesit po thyen rekorde historike në rënie. Sipas ekspertëve, kjo mund të shpjegohet me likuiditetin e lartë në treg, tkurrjen e kërkesës për financim nga qeveria në tregun e brendshëm financiar, rënien e pritshmërive inflacioniste, por edhe një perceptimi më të ulët të rrezikut rreth titujve të borxhit publik.
Pjesërisht, kërkesa është nxitur edhe nga pjesëmarrja e investitorëve jorezidentë. Shuma e investuar prej tyre (14.4 miliardë lekë) përbënte 29% të shtesës së huamarrjes së brendshme për vitin 2024.
Sipas të dhënave paraprake të Ministrisë së Financave, në fund të vitit 2024 borxhi publik zbriti në 54.73% të PBB-së, në rënie të mëtejshme nga niveli prej 57.5% i një viti më parë. Që nga viti 2021, borxhi publik ka rënë me pothuajse 20 pikë përqindje ndaj PBB-së.
Rënia e këtij raporti i detyrohet sidomos forcimit të lekut në kursin e këmbimit, por pjesërisht edhe uljes së deficitit buxhetor në vitet e fundit dhe rritjes së kënaqshme ekonomike. Këta faktorë sollën edhe përmirësimin e vlerësimit të borxhin Sovran të vendit nga agjencitë S&P Global Ratings dhe Moody’s, vitin e kaluar.
Agjencia e vlerësimit “S&P Global Ratings” (Standard&Poor’s) në muajin mars 2024 përmirësoi për herë të parë vlerësimin afatgjatë të borxhit sovran të Shqipërisë nga B+ në BB-, ndërsa në tetor edhe agjencia tjetër Moody’s e përmirësoi vlerësimin nga Ba1 në Ba3.
Rënia e yield-eve nuk përcakton vetëm një kosto më të ulët të huamarrjes për qeverinë, por përcillet edhe në norma më të ulëta interesi për kredinë dhënë sektorit privat, duke qenë se yield-et e titujve qeveritarë janë instrumenti benchmark mbi të cilin ndërtohen normat e interesit të kredive afatgjata në lekë. / E.Shehu
Burimi: BSH
Postimi ” Yield-et vijojnë “tatëpjetën”, bonot 12-mujore bien përsëri poshtë normës bazë ” eshte marre nga Revista Monitor.
