Parashikimet financiare në buxhetet afatmesme kanë devijime të shumta në raport me buxhetet vjetore që hartohen diçka që Organizata për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim thekson se duhet të përmirësohet nga Shqipëria.
Në publikimin e këtyre ditëve të OECD “Administrata publike në Shqipëri 2024: Vlerësimi kundrejt Parimeve të Administratës Publike” në nëndarjen menaxhimi publik financiar theksohet pikërisht ky aspekt.
“Përgatitja e buxhetit në Shqipëri është e rregullt dhe përfiton nga kuadër fiskal gjithëpërfshirës afatmesëm dhe program buxhetor. Programi lidh politikën fiskale me prioritetet sektoriale dhe përcakton tavanet e shpenzimeve për të drejtuar buxhetin vjetor, duke vendosur rregulla dhe objektiva të qarta fiskale.
Megjithatë, besueshmëria e parashikimeve afatmesme mbetet e ulët, veçanërisht në nivele të ndara, duke rezultuar në lidhje të dobëta ndërmjet programit buxhetor afatmesëm dhe buxhetit vjetor për shkak të devijimeve të konsiderueshme.
Cilësia e parashikimeve mund të përmirësohet më tej duke i dhënë përparësi disiplinës fiskale, përmes rishikimit nga një organ i pavarur. Në përgjithësi, vendimeve për investime të mëdha kapitale u mungon një vlerësim i pavarur i cili ka të ngjarë të ushtrojë tendosje të mëtejshme në procesin e buxhetimit në vitet e ardhshme” thuhet në raport.
I njëjti dokument ndalet tek menaxhimi i likuiditetit duke vlerësuar se ai funksionon mjaft mirë me një menaxhim të përshtatshëm të menaxhimit të parasë dhe parashikimit të të ardhurave.
“Pavarësisht planifikimit real të të ardhurave tatimore dhe kostos së ulët të mbledhjes së taksave, efektiviteti i kësaj të fundit cenohet nga niveli i lartë i detyrimeve tatimore (42%). Një sistem kontrolli për përmbushjen e detyrimeve është i vendosur, por nuk respektohet plotësisht, siç tregohet nga numri i konsiderueshëm i organeve me pagesa të prapambetura (34%), edhe pse stoku është ulur vitet e fundit.
Problemet të vazhdueshme me saktësinë e të dhënave për detyrimet e prapambetura janë gjithashtu një problem. Ministria e Financave (MF) ka marrë masa vitet e fundit për të përmirësuar menaxhimin e borxhit dhe një strategji e menaxhimit të borxhit është publikuar, duke u fokusuar në borxhin e qeverisë qendrore.
Për më tepër, rreziqet që lidhen me portofolin e borxhit janë ulur; megjithatë, nuk ka raportim për borxhin e ndërmarrjeve lokale dhe publike (NSH)” vlerëson OECD.
Dokumenti nënvizon se besueshmëria e buxhetit vjetor është përmirësuar vitet e fundit në nivel mesatar, krahasuar me devijimet më të larta në 2018-2019. Megjithatë, ndërkohë që objektivat fiskalë janë vendosur, ka devijime të dukshme ndërmjet shifrave të borxhit dhe deficitit të planifikuar dhe atij aktual.
Raportimi i përmirësuar i shpenzimeve kapitale dhe monitorimi i riskut fiskal , por raportimi i NSH-ve mbetet i pamjaftueshëm. Legjislacioni lejon buxhetin të bëjë rregullime brenda vitit për rialokimin e fondeve ndërmjet programeve që nuk kalojnë 10% të totalit të fondeve të miratuara programin, por duhet të vendosen rregulla më rigoroze.
“Raportimi financiar vjetor është në kohë, por ka marrë një opinion të kualifikuar nga Kontrolli i Lartë i Shtetit (KLSH), duke treguar se ekzistojnë pasiguri në lidhje me pasqyrat financiare të qeverisë” thuhet në raport./ N.Maho
Postimi ” Buxheti, OECD: Parashikimet me devijime të theksuara, investimet e mëdha të kenë vlerësim të pavarur ” eshte marre nga Revista Monitor.
