Krizës politike në Kosovë nuk po i shihet fundi dhe tani ajo po rrezikon ta paralizojë edhe financat publike të shtetit. Nëse Kuvendi i Kosovës nuk konstituohet brenda afateve ligjore, vendi mund të hyjë në vitin 2026 pa buxhet.
Bllokada politike e krijuar në Kuvend përveç se ka futur Kosovën në një kolaps politik, ajo po shkakton edhe pasoja ekomomike.
Pa një qeveri legjitime dhe pa kuvend të konstituuar veç telasheve ekonomike me të cilat ballafaqohet Kosova në vazhdimësi, ajo po rrezikon që të hyjë në vitin 2026 pa buxhet të aprovuar.
Sipas ligjit, qeveria duhet ta miratojë projektligjin për buxhetin deri më 31 tetor dhe ta dërgojë më pas në Kuvend për votim. Por, për shkak se Kuvendi nuk është ende i konstituuar, ky proces është i bllokuar.
Ministria e Financave në anën tjetër ka deklaruar se është duke punuar mbi projektbuxhetin e vitit 2026.
“Ministria e Financave, Punës dhe Transfereve aktualisht është në proces të zhvillimit të dëgjimeve buxhetore me organizatat buxhetore për projektbuxhetin e vitit 2026. Aprovimi i Ligjit për Buxhetin pritet të bëhet brenda afateve të përcaktuara me ligj”.
Megjithatë, pa Kuvend funksional, projektligji nuk mund të kalojë në fazën e fundit të miratimit.
Ish-ministri i Financave, Haki Shatri, paralajmëron pasoja katastrofale në rast se ligji për buxhetin nuk miratohet me kohë.
“Siç e dini nuk kemi as qeveri e as kuvend, dhe nëse nuk arrihet ky ligj të aprovohet me kohë, pas një janarit shteti i Kosovës nuk do të ketë mundësi të shfrytëzojë asnjë pagesë nga buxheti i saj”.
Sipas tij, zgjidhja e vetme emergjente do të ishte funksionimi vetëm përmes pagave.
“Do të mund të bëhet deri në muajin mars sa të paguhen pagat e punëtorëve dhe asgjë tjetër. Nëse ndodh kjo gjë është shkatërrim i shtetit në emër të patriotizmit”.
Edhe Instituti i Kosovës për Drejtësi e sheh të pamundur që një qeveri në detyrë të miratojë buxhetin për vitin 2026.
“Po rrezikojmë të mos kemi buxhet për vitin tjetër fiskal. Sipas Ligjit për menaxhimin e financave publike, një ligj i tillë duhet të votohet nga një qeveri legjitime dhe legale para datës 31 tetor që t’i dërgohet Kuvendit të Kosovës për miratim deri në muajin dhjetor”.
Kurse, Aleanca Kosovare e Bizneseve ka ngritur shqetësimin se Kosova është në prag të kolapsit ekonomik.
Në një mbledhje të Bordit udhëheqës, AKB ka vënë në fokus se vendi po përballet me varfëri, emigrim dhe importet po e boshatisin vendin.
“Bordi i AKB-së ngriti shqetësime të mëdha për gjendjen aktuale: Rritja e çmimeve ka rënduar jetën e qytetarëve dhe ka ulur fuqinë blerëse të familjeve. Inflacioni i lartë po gërryen të ardhurat dhe po rrezikon bizneset. Varfëria është në rritje, duke shtyrë shumë familje drejt pamundësisë për të përballuar jetesën. Importi për vitin 2025 pritet të arrijë rreth 7 miliardë euro, duke dëshmuar dobësinë e prodhimit vendor dhe varësinë e skajshme nga jashtë. Investimet në ndërtimtari kapin shifrën e 9 miliardë eurove, por ky kapital mbetet i vdekur, pa krijuar vende pune të qëndrueshme apo zhvillim industrial”, thuhet në njoftimin e AKB-së.
Më tej thuhet se Popullsia e Kosovës është tkurrur rreth 10% vetëm në vitin e fundit, duke e bërë Kosovën vendin me rënien më të shpejtë demografike në botë.
“Këto shifra alarmante sipas AKB-së tregojnë se ekonomia e Kosovës ndodhet në një udhëkryq të rrezikshëm, ku mungesa e strategjive zhvillimore dhe pasiviteti institucional po e çojnë vendin drejt krizës së thellë ekonomike dhe sociale”.
Mosmiratimi i buxhetit do ta fuste Kosovën në një ngërç financiar pa precedent. Përveç pagave të punonjësve publikë, asnjë investim zhvillimor nuk do të mund të realizohej.
Për më tepër, plani i rritjes i Bashkimit Evropian, ku për Kosovën janë destinuar qindra miliona euro, mbetet i bllokuar. Vendet e tjera të rajonit tashmë kanë përfituar mjetet e para, ndërsa Kosova për shkak të krizës politike nuk ka mundur të aktivizojë asnjë prej tyre.
Ngërçi në Kuvend ka lënë pa funksion edhe institucione të pavarura. Avokati i Popullit dhe katër anëtarët e tij janë pa mandat, Komisioni i Pavarur i Mediave është jofunksional, ndërsa mungesa e përbërjes ka prekur edhe RTK-në, Gjykatën Kushtetuese, Këshillin Mbikëqyrës për Shërbimin Civil, Autoritetin e Konkurrencës dhe Autoritetin Rregullativ të Komunikimeve Elektronike.
Sipas IKD-së 17 institucione të pavarura janë duke funksionuar me përbërje jo të plotë, katër prej tyre janë jofunksionale, në pamundësi të marrjes së vendimeve. Nëse vazhdon kjo situatë mund të rritet numri i institucioneve që s’mund të marrin vendime”
Gjykata Kushtetuese së fundi ka konstatuar se Kuvendi i Kosovës nuk mund të konsiderohet i konstituuar pa zgjedhjen e nënkryetarit nga komuniteti serb. Deputetët kanë 12 ditë kohë nga hyrja në fuqi e aktgjykimit për ta përmbyllur procesin.
Ndërkohë që Kushtetuesja ka vendosur qartë për obligimet e deputetëve, partitë politike vazhdojnë të fajësojnë njëra-tjetrën.
Kryeministri në detyrë, Albin Kurti, thotë se opozita është përgjegjëse që nuk e votoi Nenad Rashiqin si nënkryetar të Kuvendit.
“Vetëm pesë vota t’ia jepnin këta 52 që janë të opozitës, sot nuk ishim duke i bërë këto pyetje dhe këto përgjigje”.
Por, PDK dhe LDK e akuzojnë Vetëvendosjen se ka bllokuar konstituimin e Kuvendit.
Për shkak të bllokadës politike, viti 2025 për Kosovën, cilësohet si vit i çuar dëm në aspektin zhvillimor të saj. Si pasojë e bllokadës në Kuvend, qindra miliona euro nga plani i rritjes i Bashkimit Evropian, të destinuara për Kosovën, ende nuk janë vënë në zbatim, ndërkohë që vendet e tjera të rajonit tashmë kanë përfituar mjetet e para nga ky plan.
Postimi ” Institucionet e bllokuara, Kosova rrezikon të mbetet pa buxhet për vitin 2026 ” eshte marre nga Revista Monitor.
