“Kreshendoja” e krizës ekonomike, Shqipëria do goditet më shumë se vendet e Rajonit

Krizat godasin njësoj… është aftësia reaguese ajo që përcakton shkallën e dëmit. Në një kohë që paralajmërimet për ditë edhe më të vështira po vijnë në rritje, themelet e brishta të ekonomisë shqiptare pritet të preken më tepër se ato të vendeve të tjera nga të cilat rrethohemi.

“Sistemi ekonomik me të cilin ne operojmë është i vjetërsuar. Nuk i shkon për shtat kohës ku ne jetojmë. Sektorët ku mbështetmi janë kryesisht sezonalë dhe të varura nga kushtet atmosferike”, thotë Selim Blliku, studiues i çështjeve ekonomike.

Përveç se ka ngecur në të kaluarën, ekuilibrat e dobët të modelit ekonomik shpeshherë janë prishur edhe nga politikat sezonale të qeverive. “Ne kemi një ekonomi që i mbështet politikat fiskale, masat mbështetëse në varësi të nevojave të momentit”, thotë Zana Guxholli, eksperte për ekonominë.

Banka Botërore parashikon që rritja ekonomike e vendit tonë të jetë vetëm 2.2 për qind nga 3.7 për Kosovën apo 3.4 për Malin e Zi. Po pse? “Ata varen nga sektorë të tjerë. Pavarësisht se edhe ata kanë bujqësi, nuk varen vetëm nga ajo. Kanë prodhim që konkurron. Duke pasur sektorë të fortë dhe mund të eksportojnë, fitojnë një lloj imuniteti ndaj krizave”, thotë Blliku.

Teksa pohojnë se kriza thjesht ka vënë në pah probleme themelore e strukturore që akumuloheshin prej vitesh, zgjidhja për ekspertë të ekonomisë janë reformat afatgjata të cilat do mund të krijojnë një model të ri ekonomik. “Duhet që me politikat të adresohen jo vetëm problemet momentale në energji, prodhim apo shërbime. Reformat duhet të konsistojnë në nxitjen e këtyre sektorëve nga brenda”, thotë Guxholli.

Dimri, ndonëse erdhi me vonesë, po rezulton i ashpër, si për të kompensuar kohën që ia mori moti me diell. Por kur parashikimet ndërkombëtare mbeten të zymta, ekspertët  ekonomisë këshillojnë reflektim, me qëllim që periudhat e tjera të ashpra të tejkalohen sa më lehtë. Kjo pasi në kushtet e sotme shndërrimi i krizës në mundësi duket i pamundur.