Flet Fundim Gjepali, Mastershef “Agroturizëm Gjepali”
Ritmi i largimeve i viteve të fundit duket se ka rënë, madje në disa zona tek-tuk vihen re edhe rikthime.
Mastershef Fundim Gjepali, nga agroturizëm “Gjepali”, tregon se përmirësimi i jetesës rurale dhe ofrimi i mundësive më të mira të punësimit mund të jenë nxitësit e këtij frenimi.
Agroturizmet, sipas tij, janë një hallkë që mund të shtrijnë kontributin e tyre lokal përtej strukturës, duke nxitur aktivitete të tjera dhe duke mbajtur më gjatë turistët në zonë. Për ta bërë këtë duhet që të pasurohet oferta turistike.
Pikërisht në këtë aspekt, ai po fokusohet me historianë dhe guida lokale për të krijuar itinerare të reja interesante për t’u vizituar.
Si ka qenë viti 2024 sa i takon agroturizmit në këndvështrimin tuaj?
Viti 2024 ka qenë i mirë dhe me rritje në raport me vitin 2023. Ka qenë një rritje e qëndrueshme, por jo euforike. Mendoj se ky trend i qëndrueshëm është një sinjal pozitiv për Shqipërinë, e cila është një destinacion, interesi për të cilën është rritur nga të huajt.
Për agroturizmin gjithsesi vendasit kanë një peshë të madhe, sepse garantojnë aktivitetin gjithëvjetor.
Kjo është shumë e rëndësishme për ne si strukturë, sepse gjendemi mes dy qendrave të rëndësishme të Shqipërisë siç është Tirana dhe Durrësi. Vendasit janë konsumatorët më të mëdhenj ditorë, kurse kur flasim për rezervimin e dhomave, aty dominojnë të huajt.
Si është qasja e të huajve për agroturizmin tuaj, rajonin ku gjendet dhe kurioziteti për fshatin?
Të huajt kanë shumë kureshtje për fshatin. Nga viti në vit, ne jemi munduar të shtojmë e pasurojmë ofertën tonë në agroturizëm, si në produktet që ofrojmë, edhe në investime funksionale të tij, por vetëm kaq nuk mjafton për të mbajtur gjatë një vizitor.
Ndaj unë jam angazhuar për të krijuar një itinerar me anët më të mira të zonës së Shijakut ku ndodhemi ne. Po kërkojmë seriozisht për pikat më të mira historike, ato pamjet më të mira panoramike të kodrinave dhe natyrës dhe të gjithçkaje që na rrethon.
Duam të sjellim më afër tek turistët historinë rurale që është aspekti ynë më interesant. Ne marrim përshtypje shumë të mira për agroturizmin dhe gatimin, por nëse duam që përfitimi të jetë i një shkalle më të gjerë, duhet që të angazhohemi për të sjellë diçka më shumë se kaq për turistët.
Cila është qasja juaj në kuzhinë nga viti në vit, duke pasur parasysh interesin që kanë të huajt për këtë?
Të huajt janë të uritur për produkte autentike. Ajo që servir është kuzhina e shtëpisë dhe e gjyshes, pra siç hamë ne në zonën e Shijakut me pjatat më të njohura, nga tava e dheut tek byreku me qumësht, pula me qull apo bakllavaja.
Unë po mundohem gjithmonë të rishkruaj recetat e vjetra, duke i përshtatur me qiellzën e klientit. Fakti që jemi në një zonë të caktuar gjeografike, nuk na ndalon të huazojmë dhe të sjellim elementet më të mira të çdo rajoni në vend.
Për shembull, pak vite më parë, unë bëra një recetë me pasha qoftet e Gjirokastrës dhe rezultati ishte fantastik. Është kënaqësi të shohësh sesi këto receta tonat marrin përshtypje dhe miratim absolut nga të huajt.
Mund të duket banale, por edhe qoftet e fërguara që ne bëjmë, kanë një shije fantastike që nuk e gjen në Europë, të cilat të huajve u duken mjaft të shijshme. Gatimi dhe servirja janë elemente ku ne mund të fitojmë mjaft pikë, sepse i kemi autentike.
Si ka qenë prania e turistëve të Kosovës në agroturizmin tuaj këtë vit, duke pasur parasysh një lloj zbehje të përgjithshme që ka përkufizuar këtë vit?
Për hir të së vërtetës, turistët e Kosovës ka qenë të pakët dhe kjo ishte e pritshme pas liberalizimit të vizave. Ata ishin të detyruar në një lloj forme të vinin tek ne sepse nuk kishin alternativa të tjera.
Tani do të udhëtojnë në destinacione të reja dhe kjo nuk do të thotë që na kanë braktisur, por është një proces që vjen natyrshëm.
Zhvlerësimi i Euro-s përballë Lekut ka sjellë ndikim në një pjesë të mirë të ekonomisë. Si ju ndikon juve kjo?
Zhvlerësimi i Euro-s është një tjetër problem serioz sepse krijon perceptimin se nuk po tregohemi realë me turistët. Një menu që ishte 22 lekë/personi tani është 23-24 euro/personi për të amortizuar kostot dhe me këtë nivel jemi në çmimet e ushqimit në vendet perëndimore.
Turistëve kjo u tingëllon shumë për një vend si Shqipëria. Ndërkohë ne si vend kemi kosto të shumta që janë rritur.
Në lidhje me burimet njerëzore, a e vini më re presionin e largimeve që ishte i dukshëm në dy vitet e fundit. Si ka qenë ky vit?
Mendoj se ka një frenim të largimi masiv, madje tek-tuk ka edhe kthime. Europa nuk është më ajo e dikurshmja, sepse çmimet janë rritur dhe andej.
Ata që janë larguar dhe nuk kanë gjetur atë që prisnin kanë bërë një llogari të thjeshtë dhe kanë parë që ndoshta edhe këtu, nëse ke një pagë të mirë dhe të qëndrueshme, nuk ke kosto transporti dhe qiraje, arrin të bësh një jetë dinjitoze.
Afërsia jonë me Europën dhe me tregje të ndryshme e bën fenomenin e emigrimit të pashmangshëm. Kjo ndodh edhe vetë në Itali ku ata që jetojnë në Jug parapëlqejnë që për një pagë më të lartë të zhvendosen.
Kjo pjesë e Italisë është inkubatori i Europës. Problem real në këtë çështje është largimi i profesionistëve, sepse ikja e tyre sjell pasoja të shumta në ekonomi, pasi humbet pjesën më cilësore dhe me standard ku është investuar për vite të tëra.
Në sektorin tonë, humbja e kamerierëve dhe somelierëve me eksperiencë është e madhe. Derisa të përgatitësh brezin tjetër është një kohë dhe investim i madh.
Si janë aktualisht kostot në këndvështrimin tuaj?
Pas rritjes së vazhdueshme që patën, tani mendoj se janë drejt stabilizimit dhe do të shkojnë pak më lirë se në nivelet europiane.
Ky është një realitet i ri që do të na duhet të mësohemi. Po të bësh një analizë ekonomike e kupton që e gjithë kjo është si rrjedhojë e problemeve që ne kemi në disa sektorë prodhimi, që janë të ndikuar nga jashtë.
Kjo është arsyeja pse unë në agroturizmin tim mbaj një menu të reduktuar, në mënyrë që të ofroj pjesën më të madhe me prodhimet e zonës së pari por edhe të eliminoj ndikimet e jashtme.
Cilët janë turistët që vizitojnë kryesisht agroturizmin tuaj?
Interes ka si nga turistët e organizuar edhe nga individët, por qasja jonë është më shumë ndaj rezervimeve individuale. Janë turistë ndërkombëtarë, që vijnë nga gjithë vendet e botës. Këtë vit vë re një qasje më të shumtë të vendeve të Lindjes, ka prani më të lartë të rusëve që kanë nisur të kthehen.
Gjithsesi kryesorë mbeten italianët. Janë gjatë gjithë vitit dhe kjo lidhet edhe me faktin që kemi marrëdhënie shumë më të konsoliduar, një pjesë e tyre janë rezidencë apo zyrtarë që kanë ndikim dhe e promovojnë Shqipërinë në rrethin e tyre.
Postimi ” “Po pasurojmë ofertën turistike të zonës, ka rikthime nga emigrimi” ” eshte marre nga Revista Monitor.
