Ndryshe nga të tjerët, amerikanët dhe britanikët ende i shmangen zyrës Si po ndikon në ekonomi dashuria për të punuar nga shtëpia?
Kundërpërgjigjja ndaj përhapjes së punës në distancë, ishte e ashpër. Pas një muaji mjalti pas pandemisë, kur shumë kompani filluan ta linin stafin të punonte nga shtëpia, drejtuesit nisën t’i thërrisnin ata përsëri në zyrë.
“Më ka ardhur në majë të hundës… Kam punuar shtatë ditë në javë që nga Covid-19 dhe hyra në zyrë… ku janë gjithë të tjerët?” thirri i zemëruar në një mbledhje Jamie Dimon, drejtuesi i Bankës JPMorgan Chase.
Por tani, pesë vjet pas karantinave që kthyen tavolinat e ngrënies në tryeza pune, puna në distancë po vazhdon, pavarësisht përpjekjeve të zotit Dimon dhe kolegëve të tij për ta hequr qafe, shkruan The Economist.
Të dhënat tregojnë se megjithëse më shumë amerikanë po punojnë në zyrë sesa në periudhën 2020-2022, koha e tyre në vendin e punës nuk po rritet më shumë.
Një sondazh i Universitetit Stanford që ka shqyrtuar 16,000 të diplomuar në universitete në 40 shtete, ka zbuluar se të anketuarit kanë punuar mesatarisht 1.3 ditë në javë në shtëpi në fund të vitit 2024 dhe në fillim të vitit 2025, pothuajse po aq sa në vitin 2023.
Të dhënat tregojnë gjithashtu një prirje të re. Në këtë epokë të punës në distancë, kampion është Anglosfera, e dalluar për punëtorët e zellshëm (shih grafikun 1).
Një kanadez me shkollë të lartë punon nga shtëpia mesatarisht 1,9 ditë në javë. Shifra është e ngjashme për britanikët, 1.8, dhe disi më e ulët për amerikanët, 1.6.
Në të kundërt, punëtorët francezë dhe danezë punojnë nga shtëpia rreth një ditë në javë. Më pak entuziastë nga të gjithë për punën në distancë, janë koreanojugorët, të cilët mesatarisht punojnë jashtë zyrës gjysmë dite në javë.
Si shpjegohet kjo?
Lloji i industrive në çdo shtet, përvoja e tyre me pandeminë dhe nivelet e pasurisë, luajnë të gjitha një rol. Por arsyeja më e fortë është kulturore.
Zoti Bloom dhe bashkautorët e tij kanë zbuluar se sa më individualiste të jetë një shoqëri, aq më tepër ajo e përqafon punën në distancë, dhe sa më kolektiviste, aq më pak e do këtë stil pune (shih grafikun 2).
Që kjo praktikë të zbatohet, duhet gjithashtu që drejtuesit t’u besojnë punëtorëve dhe t’u lejojnë atyre një shkallë autonomie.
Shefat në shoqëritë më individualiste janë më të hapur ndaj idesë së “lirimit të zinxhirit” dhe punonjësit janë më të dhënë pas punës në distancë.
Ky stil pune ka disa anë negative. Dëshmitë për produktivitetin e punonjësve nuk janë ende të qarta dhe në disa role profesionale, mund të ketë edhe pasoja të dëmshme.
Gjatë viteve të fundit, ka lulëzuar veprimtaria e golfit në mes të javës, sipas studimit të zotit Bloom dhe Alex Finan, nga Universiteti Stanford (shih grafikun 3).
Shumë veta pajtohen me zotin Dimon se “brezi i ri po dëmtohet”. Ata janë lënë pas dore, tha ai, sepse nuk marrin pjesë në takime për shkëmbimin e ideve.
Puna në distancë nuk i lejon punonjësit e rinj që të ndërtojnë marrëdhënie me kolegët dhe të mësojnë nga të tjerët me përvojë.
Megjithatë, puna nga shtëpia ka edhe përfitime që shpesh nënvlerësohen. Këto janë ndoshta më të dukshme në tregun e banesave. Një udhëtim i gjatë në punë është më pak i lodhshëm nëse kryhet vetëm tri ditë në javë, dhe jo pesë.
Njerëzit kanë filluar të përfitojnë nga çmimet më të ulëta të pronave duke jetuar më larg vendit të punës dhe duke zgjeruar kështu ekonominë e qyteteve të mëdha.
Çmimet e shtëpive në qendër të 20 qyteteve më të mëdha të Amerikës janë rritur me 13% mesatarisht që nga viti 2019, shumë më pak se rritja prej 30-50% në periferi ose më larg (shih hartën).
Rritja e kostove të banesave pas pandemisë ishte befasuese. Pa punën në distancë, shtrëngimi në qytetet e mëdha si Nju Jorku, Los Anxhelosi dhe San Francisko do të kishte qenë edhe më i dhimbshëm.
Gjithashtu, zyrat mund të jenë më të vogla nëse punëtorët nuk vijnë çdo ditë. Kjo i lejon kompanitë të përdorin më pak hapësirë dhe me kalimin e kohës, kjo hapësirë e kursyer mund të përdoret për strehim.
Në praktikë, shndërrimi i ndërtesave të zyrave në vende banimi, është një makth i vërtetë: rregullimi i planeve të dyshemesë, hidraulikës, ventilimit dhe riparime të tjera, mund të kushtojë 250-650 dollarë për metër katrorë, sipas firmës së pronave CBRE. Por këto riparime tani po ndodhin me një ritëm rekord, sidomos në tregjet më të kushtueshme të pasurive të paluajtshme.
Përtej gjeografisë, puna nga shtëpia e ka bërë edhe jetën e përditshme më elastike.
Nëse nuk kanë drejtues që fusin hundët gjithandej, punonjësit mund të jenë në gjendje ta përshtasin më mirë punën me jetën private. Sondazhi i zotit Bloom zbulon se gratë me fëmijë e dëshirojnë shumë më tepër punën në distancë se ato pa fëmijë.
(Në përputhje me stereotipat gjinore, ndryshimi është më i vogël tek meshkujt). Përshtatja e të qenët prind me jetën profesionale, në një kohë më afatgjatë, mund të nxisë shkallën e lindjeve.
Fatkeqësisht, në vendet e Azisë Lindore, ku lindshmëria ka rënë më shumë, njerëzit janë më skeptikë ndaj punës në distancë.
Edhe lulëzimi i veprimtarive si golfi në mesjavë mund të mos jetë lajm i keq, dhe jo vetëm sepse tregon se njerëzit po shijojnë jetën. Nga pikëpamja ekonomike, nuk është efikase që fushat e golfit (dhe palestrat, fushat e tenisit, qendrat tregtare e kështu me radhë) të përdoren vetëm në fundjavë.
Për më tepër, Amerika, ekonomia më e madhe që është e hapur ndaj punës në distancë, ka përjetuar një rritje të fortë të produktivitetit në vitet e fundit. Kompanitë kanë një nxitje të fortë financiare për t’u lejuar punonjësve një ritëm që u përshtatet nevojave të tyre dhe shumë kompani kanë ndërthurur punën në distancë me atë në zyrë.
Atëherë, ndoshta problemi i punës nga shtëpia nuk është ndikimi ekonomik, por ai shoqëror.
E thënë thjesht, amerikanët nuk po e shfrytëzojnë në maksimum kohën që po kursejnë nga udhëtimi në punë.
Socializimi është pakësuar në krahasim me vitin 2019 dhe njerëzit po kalojnë më shumë kohë duke “u qetësuar” ose duke luajtur videolojëra. Një amerikan i zakonshëm shpenzon gjysmë ore më shumë në vetmi se para vitit 2020.
Para se të godiste pandemia, puna nga shtëpia po rritej në mënyrë të qëndrueshme. Covid-19 e përshpejtoi këtë prirje me disa dekada. Vite më vonë, njerëzit do të punojnë më tepër në distancë (që është ekonomikisht më efikase), por do të jenë më të vetmuar.
Përktheu: Lira Muça
Postimi ” Puna në distancë ” eshte marre nga Revista Monitor.
