Intervistë me Piervittorio Farabbi, Drejtori Operacional i Aeroportit Ndërkombëtar të Tiranës
Tirana International Airport (TIA) është tashmë aeroporti më i madh në Ballkanin Perëndimor, si për nga numri i pasagjerëve, ashtu edhe për destinacionet, partneritetet me linjat ajrore dhe në trafikun vjetor të fluturimeve.
Piervittorio Farabbi, Drejtori Operacional i Aeroportit Ndërkombëtar të Tiranës, pohon në një intervistë për “Monitor” se gjatë vitit 2024, mbi 270 mijë pasagjerë nga vendet fqinje kanë zgjedhur të udhëtojnë përmes Aeroportit Ndërkombëtar të Tiranës, duke e shndërruar atë në një qendër rajonale gjithnjë e më të rëndësishme.
Ai shton se një nga prioritetet kryesore është zgjerimi i lidhjeve direkte me SHBA-në, një treg me rëndësi të veçantë jo vetëm për Shqipërinë, por edhe për të gjithë rajonin, falë diasporës dhe potencialit turistik dhe ekonomik.
Si ka qenë ecuria e TIA gjatë vitit 2024, në lidhje me të ardhurat, fitimet, numrin e pasagjerëve?
Aeroporti Ndërkombëtar i Tiranës arriti rezultate mbresëlënëse gjatë vitit 2024. Jemi krenarë që kemi qenë dëshmitarë të një zhvillimi të jashtëzakonshëm në çdo aspekt të aktivitetit tonë.
Ne besojmë se po ndjekim strategjinë e duhur dhe vendimet tona po japin rezultate të suksesshme.
Dëshiroj të theksoj se kemi arritur një rekord prej 10.7 milionë pasagjerësh, një shifër që pak vite më parë ishte e paimagjinueshme.
Kjo përfaqëson një rritje prej 48% krahasuar me vitin e kaluar dhe trefishim të numrit të pasagjerëve krahasuar me vitin 2019, i cili është një vit referencë në industrinë e aviacionit, e referuar si periudha para pandemisë.
Ne kemi zgjeruar ndjeshëm rrjetin e destinacioneve, aktualisht 113 në total, me lidhje të drejtpërdrejta në 33 shtete. Gjithashtu, kemi rritur partneritetet me linjat ajrore, duke bashkëpunuar me 28 operatorë me linja të përhershme dhe 17 linja charter.
Paralelisht me këtë zgjerim, kemi investuar dhe transformuar infrastrukturën tonë, duke përfshirë: zgjerimin e terminalit dhe pistës, shtimin e vendeve të parkimit për avionët, integrimin e zgjidhjeve digjitale për një përvojë më të mirë për pasagjerët.
Nga ana financiare, treguesit tanë të performancës konfirmojnë një kompani të shëndetshme dhe në rritje të qëndrueshme.
Të ardhurat tona janë rritur nga viti në vit, por thelbësore është se investimet nuk janë ndalur dhe do të vijojnë bazuar në planin ambicioz të Grupit Kastrati.
Falë këtyre investimeve, ne kemi arritur deri këtu dhe mund të them se ky sukses është pjesë e një trendi pozitiv katërvjeçar, që nga momenti kur Grupi Kastrati mori përsipër kontratën e koncesionit.
Performanca e qëndrueshme financiare shërben si themel i fortë për t’u përqendruar në investime të mëtejshme, me qëllim krijimin e një infrastrukture të standardeve të larta dhe një përvoje të jashtëzakonshme për pasagjerët tanë.
Sa ka ndikuar aeroporti në zhvillimin e turizmit në vend? Si ka ndryshuar raporti mes udhëtarëve vendas dhe të huaj vitet e fundit?
Aeroportet në të gjithë botën kanë rol kyç për turizmin, si porta kryesore që sigurojnë lidhjet dhe shërbimet e nevojshme për lëvizjet e udhëtarëve. Çdo 10% rritje në lidhje ajrore direkte sjell 0.5% rritje në PBB/për frymë dhe 1.6% rritje në vende pune.
Sipas statistikave zyrtare, kontributi i turizmit në ekonominë e vendit ka qenë thelbësor, duke arritur 3.8 miliardë euro për periudhën janar-shtator 2024.
Ne besojmë se ndërtimi i një aeroporti me kapacitete të larta, zgjerimi i rrjetit të lidhjeve direkte dhe ofrimi i një përvoje origjinale të kulturës shqiptare dhe mikpritjes për pasagjerët, kanë qenë faktorë kyç për këtë sukses.
Referuar shifrave zyrtare, 6.3 milionë shtetas të huaj kanë hyrë ose kanë dalë nga Shqipëria, duke përdorur Aeroportin Ndërkombëtar të Tiranës.
Kjo shifër është 49.2% më e lartë sesa ajo e qytetarëve shqiptarë që kanë fluturuar nga TIA.
Shohim një rritje të ndjeshme të vizitorëve nga Lindja e Mesme, vendet mesdhetare, Europa Lindore dhe SHBA, madje edhe vendet e Paqësorit, një trend që është bërë i mundur vetëm falë një aeroporti të ndërlidhur.
Për këtë arritje, përpjekjet tona nuk janë fokusuar vetëm në zgjerimin e destinacioneve përmes partnerëve tanë të linjave ajrore, por edhe në një bashkëpunim të ngushtë me operatorët turistikë, bordet e turizmit dhe autoritetet përkatëse.
Ky angazhim na ka ndihmuar të promovojmë Shqipërinë si një destinacion tërheqës jo vetëm për pushime, por edhe për biznes, investime dhe më shumë.
TIA është tashmë aeroporti më i madh në Ballkanin Perëndimor, si për nga numri i pasagjerëve, ashtu edhe për destinacionet, partneritetet me linjat ajrore dhe në trafikun vjetor të fluturimeve.
Gjatë vitit 2024, mbi 270 mijë pasagjerë nga vendet fqinje kanë zgjedhur të udhëtojnë përmes Aeroportit Ndërkombëtar të Tiranës, duke e shndërruar atë në një qendër rajonale gjithnjë e më të rëndësishme.
Si po ecën projekti për zgjerimin e pistës? Kur pritet të fillojë puna për linjën me SHBA dhe si planifikohet ecuria e saj (operatori, numri i pasagjerëve nga vendi dhe rajoni)?
Pista e aeroportit do të zgjatet në afërsisht 3,000 metra duke e bërë të mundur operimin e linjave ajrore me fluturime të gjata. Ky zhvillim do të hapë mundësi të reja për lidhje ndërkontinentale dhe do të forcojë pozicionin strategjik të aeroportit në rajon.
Një nga prioritetet tona kryesore është zgjerimi i lidhjeve direkte me SHBA, një treg me rëndësi të veçantë jo vetëm për Shqipërinë, por edhe për të gjithë rajonin, falë diasporës dhe potencialit turistik dhe ekonomik.
Aktualisht, po punojmë intensivisht për ta bërë këtë të mundur dhe kemi nisur bisedime me disa partnerë për të arritur një bashkëpunim të suksesshëm.
Si e parashikoni ecurinë në vijim në drejtim të investimeve, zgjerimit të kapaciteteve, linjave direkte?
Në katër vitet e fundit, Grupi Kastrati investoi rreth 100 milionë euro duke sjellë përmirësime të dukshme në të gjithë infrastrukturën e aeroportit. Sot, çdo vizitor mund të vërejë ndryshimet e mëdha, të cilat pasqyrojnë ambicien e grupit tonë për ta shndërruar këtë aeroport në një krenari kombëtare, një pikë referimi rajonale dhe trashëgimi për brezat e ardhshëm.
Infrastruktura vazhdon të zhvillohet më tej dhe planifikojmë që 100 milionë euro të tjera do të investohen në 4-5 vitet në vijim. Planet janë konkrete për një terminal të ri prej 70,000 m², hapësira shtesë parkimi nëntokësore dhe një fasadë moderne që i përshtatet identitetit dhe kohës.
Në pistë, po shtojmë më shumë poste parkimi për avionët, po zgjerojmë zonën e mbërritjeve, po rehabilitojmë dhe modernizojmë rrugët ndërmjetëse për në pistë, si dhe po ndërtojmë hapësira të reja për t’u marrë me qira nga linjat ajrore.
Një nga projektet tona më ambicioze lidhet me qëndrueshmërinë dhe energjinë e pastër. Së fundmi, jemi certifikuar nga Këshilli Ndërkombëtar i Aeroporteve për arritjet e deritanishme për të ulur ndikimin tonë në mjedis.
Po investojmë në një park me energji diellore prej 50 MWp, i cili do të na vendosë në hartën e prodhimit të energjisë së pastër në Europë dhe do të ndihmojë aeroportin të bëhet një nga të parët që arrin emetimin zero të dioksidit të karbonit, duke kontribuar ndjeshëm në mbrojtjen e mjedisit.
Kjo është edhe aspirata kryesore e të gjithë institucioneve ndërkombëtare të aviacionit civil.
Investimet
Infrastruktura vazhdon të zhvillohet më tej dhe planifikojmë që 100 milionë euro të tjera do të investohen në 4-5 vitet në vijim. Planet janë konkrete për një terminal të ri prej 70,000 m², hapësira shtesë parkimi nëntokësore dhe një fasadë moderne që i përshtatet identitetit dhe kohës. Në pistë, po shtojmë më shumë poste parkimi për avionët, po zgjerojmë zonën e mbërritjeve, po rehabilitojmë dhe modernizojmë rrugët ndërmjetëse për në pistë, si dhe po ndërtojmë hapësira të reja për t’u marrë me qira nga linjat ajrore.
Sa konkurruese është sot Shqipëria në tregun rajonal të fluturimeve ajrore dhe planet për të ardhmen?
Sot, mund të themi me siguri se Aeroporti Ndërkombëtar i Tiranës është lider në Ballkanin Perëndimor.
Ky sukses dëshmon se investimet strategjike dhe rritja e qëndrueshme mund të ecin paralelisht, duke krijuar një model zhvillimi që mund të adaptohet edhe nga vendet e tjera të rajonit, pasi ndajmë të njëjtat karakteristika si ekonomike ashtu edhe kulturore, si dhe objektiva të ngjashëm zhvillimi, duke e bërë TIA një shembull të një suksesi të qëndrueshëm.
Lajmet nga Këshilli Ndërkombëtar i Aeroporteve (ACI) dhe Shoqata Ndërkombëtare e Transportit Ajror (IATA) janë inkurajuese, pasi parashikimet tregojnë se trafiku i pasagjerëve do të vazhdojë të rritet në vitet e ardhshme.
Kjo krijon mundësi të mëdha për zgjerim dhe kontribut në ekonomi.
Objektivi ynë për këtë vit është të arrijmë 12 milionë pasagjerë, një shifër ambicioze, por e arritshme.
Me fillimin e sezonit do të prezantojmë destinacione të reja, disa tashmë të shpallura si Lisbona dhe Tel Avivi, si dhe fluturime të reja drejt Francës, Lindjes së Mesme dhe, shpresojmë, destinacionit të shumëpritur – Shtetet e Bashkuara të Amerikës.
Si prisni të ndikojë vënia në funksion të Aeroportit të Vlorës në tregun e fluturimeve?
Çdo investim në infrastrukturë është një vlerë e shtuar për vendin, ekonominë dhe rajonin.
Në këtë kontekst, ne e shohim Aeroportin e Vlorës si në përmirësim të aksesit në Shqipëri, duke e bërë më të lehtë për vizitorët ndërkombëtarë të zbulojnë Rivierën shqiptare, peizazhet magjepsëse dhe plazhet e mrekullueshme.
Paralelisht me zhvillimet në sektorin e aviacionit, investimet e mëdha në infrastrukturën turistike dhe akomodimin po krijojnë një ekosistem gjithnjë e më tërheqës për turistët që kërkojnë eksperienca origjinale dhe cilësore.
Kjo rritje e kapaciteteve do të nxitet më tej nga zgjerimi i linjave ajrore dhe destinacioneve direkte duke krijuar një cikël pozitiv zhvillimi që forcon turizmin dhe kontribuon ndjeshëm në tregun e aviacionit, si edhe në ekonominë e vendit.
Postimi ” “Aeroporti i Tiranës; Investime dhe destinacione të reja, planet e vitit 2025” ” eshte marre nga Revista Monitor.
