Pa pasur nevojë për vezë apo spermë, shkencëtarët kanë krijuar embrionet e para sintetike njerëzore, të cilat janë njëkohësisht një mjet për të kuptuar fazat e para të zhvillimit njerëzor dhe objekt polemikash, pasi kanë shkaktuar pyetje të thella etike.
Gjetjet shkencore pothuajse gjithmonë nxjerrin në dritë një realitet të ri për të cilin shumë prej nesh nuk janë në dijeni. Ky ishte rasti për dy ekipe studiuesish në Shtetet e Bashkuara dhe në Mbretërinë e Bashkuar, të cilët njoftuan se kishin rritur me sukses strukturat e para sintetike njerëzore të ngjashme me embrionet njerëzore nga qelizat staminale duke anashkaluar nevojën për vezë dhe spermë.
Këto embrione “sintetike” patën vetëm 14 ditë jetë, gjatë të cilave ata u zhvilluan në të njëjtin stad si një embrion natyror njerëzor do të zhvillohej pas fekondimit.
Këto hapa të para shkencore janë një lajm i madh për botën shkencore, pasi besohet se përmes këtyre strukturave do të mund të studiojmë më thellë zhvillimin embrional të njeriut.
Në të njëjtën kohë, natyrisht, si çdo arritje novatore, ajo gjithmonë sjell me vete një sërë pyetjesh, shqetësimesh dhe nevojash për rregulla të reja që duhen krijuar për ta mbrojtur atë.
Shkenca pas blasto-embrioneve
Shkencëtarët përdorën qelizat burimore njerëzore për të krijuar këto embrione sintetike. Qelizat staminale kanë aftësinë të shndërrohen në çdo lloj qelize në trup. Ato janë në thelb struktura qelizore primordiale, të cilat janë pararendëse të të gjitha qelizave në trupin e njeriut dhe në kushte të përshtatshme mund të shndërrohen në të gjitha llojet e qelizave në trupin tonë.
Nëse këto zhvillohen në mënyrën e duhur, mund të formojnë edhe embrione.
Nga këto qeliza burimore studiuesit ishin në gjendje të rritnin embrione sintetike, të cilat janë identike me embrionet normale. Secila prej tyre u rrit nga një qelizë embrionale e vetme dhe preku fillimin e një momenti historik zhvillimor të njohur si gastrimargjia, momenti kur embrioni kalon nga një fletë e vazhdueshme qelizash në formimin e linjave qelizore të dallueshme dhe krijimin e boshteve kryesore të trupit.
Në këtë fazë, embrioni nuk ka ende rrahje të zemrës, funksion të zorrëve ose trurit, por struktura e tij tregoi praninë e qelizave pararendëse të ngjashme me vezën dhe spermën.
Edhe pse këto struktura janë në fazat shumë të hershme të zhvillimit njerëzor, ato janë një zbulim i rëndësishëm për komunitetin shkencor, i cili ka vite që eksperimenton me këto praktika pa parë rezultate të rëndësishme.
Kjo është hera e parë që krijohet një embrion sintetik. Edhe pse nuk është me të vërtetë “sintetike”, pasi materiali fillestar ishte nga qelizat e rritura nga një embrion tradicional në laborator.
Shkencëtarët thonë se një ditë mund të ndihmojnë në kuptimin e sëmundjeve gjenetike, ose shkaqet e abortit në fazat e hershme njerëzore. zhvillimin dhe shpjegimin e humbjes së shtatzënisë.
Por, gjithçka fillon me pyetjen “A mund të zhvillohen këto embrione në njerëz?”. Çfarë do të thotë kjo për njerëzit, shkencën dhe qytetërimin tonë?
Natyrisht, embrionet sintetike nuk sillen saktësisht në të njëjtën mënyrë si embrionet normale dhe ende nuk është e qartë se si duhet të rregullohet përdorimi i tyre në kërkime.
Megjithatë, studiuesit thonë se modelet e embrioneve njerëzore të bëra nga qelizat burimore mund të ofrojnë një alternativë etike dhe më të disponueshme për zhvillimin e embrioneve njerëzore që rrjedhin nga fekondimi in-vitro .
Nga ana tjetër, sa më shumë modele të embrioneve njerëzore që rrjedhin nga qelizat burimore të pasqyrojnë embrionet njerëzore, aq më e rëndësishme është të kemi rregulla dhe udhëzime të qarta se si t’i përdorim ato.
Shumica e vendeve përdorin rregullin 14-ditor në studimet rreth embrionit njerëzor. Kjo lejon që një embrion i krijuar nga fekondimi i një veze njerëzore të rritet për 14 ditë dhe më pas të ndërpritet me forcë në mënyrë që të mos lindin çështje etike.
Shkencëtarët, natyrisht, duan të krijojnë teknologjinë për të rritur këto qeliza përtej kufirit 14-ditor, duke u dhënë atyre potencialisht më shumë njohuri për zhvillimin njerëzor.
Burimi: A2 CNN
