Kosova po shkon drejt zgjedhjeve të jashtëzakonshme më 28 dhjetor, por pa buxhet të miratuar dhe pa mjete për organizimin e tyre.
Qeveria në detyrë nuk i ka ndarë ende fondet e kërkuara për procesin zgjedhor, duke rrezikuar jo vetëm mbajtjen e zgjedhjeve, por edhe funksionimin financiar të shtetit në fillim të vitit të ardhshëm.
Kosova po hyn në një periudhë vendimtare politike, me zgjedhjet e jashtëzakonshme parlamentare të caktuara për 28 dhjetor, por pa siguruar ende mjetet financiare për organizimin e tyre.
Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) ka paralajmëruar se përkundër afateve të ngushta, Qeveria në detyrë nuk i ka ndarë buxhetin e kërkuar prej 11.5 milionë eurosh, duke rrezikuar zbatimin e proceseve kyçe si shtypja e fletëvotimeve, dërgimi i tyre jashtë vendit dhe përgatitjet logjistike për ditën e votimit.
Në mbledhjen e sotme, KQZ ka diskutuar për procedurat emergjente që do të mundësonin nisjen e tenderëve për shërbimet zgjedhore, megjithëse pa buxhet asnjë proces nuk mund të fillojë zyrtarisht.
Drejtori i Zyrës për Regjistrim dhe Kontroll Financiar të Subjekteve Politike, Besnik Buzhala, ka konfirmuar se që nga kërkesa e bërë më 26 nëntor, Ministria e Financave nuk ka dhënë asnjë përgjigje.
“Më 25 nëntor 2025, KQZ ka miratuar planin e buxhetit për zgjedhjet e parakohshme të Kuvendit të Kosovës. Ne menjëherë të nesërmen, përmes kërkesës, përmes arkivit dhe email-it, i kemi dërguar në Ministrinë e Financave. Aktualisht nuk kemi asnjë njoftim lidhur me kërkesën që është parashtruar”.
Sipas planit të miratuar nga KQZ më 25 nëntor, kostoja për organizimin e zgjedhjeve arrin 11,493,526 euro, ku vetëm 3.7 milionë euro janë të destinuara për dërgimin e fletëvotimeve për votuesit jashtë Kosovës. Votimi me postë është paraparë të nisë më 12 dhjetor, por pa mjetet e nevojshme financiare, rrezikon të mos realizohet në kohë.
Përveç vonesave në sigurimin e mjeteve për KQZ-në, Kosova po përballet edhe me një rrezik më të madh: hyrjen në vitin 2026 pa buxhet shtetëror të miratuar.
Ligji për Menaxhimin e Financave Publike parasheh që buxheti duhet të miratohet deri më 30 tetor, por shpërndarja e Kuvendit dhe funksionimi i Qeverisë në detyrë e kanë pamundësuar këtë.
Në këto kushte, çdo pagesë – përfshirë pagat e punëtorëve publikë, pensionet, furnizimet e institucioneve, si dhe karburantet për Policinë dhe ushtrinë – mund të ndalet nga 1 janari, nëse nuk krijohen organet e reja të zgjedhura dhe nuk votohet buxheti.
Ekspertët e ekonomisë kanë paralajmëruar se një situatë e tillë do të paralizonte funksionimin e institucioneve publike dhe do të krijonte krizë të zinxhirtë financiare në vend.
Sipas tyre, në rast se nuk miratohet buxheti në kohë, Qeveria nuk ka të drejtë ligjore të bëjë asnjë pagesë, përveç atyre minimale të emergjencës, duke përfshirë pagat bazë, sigurimet shëndetësore dhe shërbimet jetike.
Meqë Kosova ka një Qeveri në detyrë me kompetenca të kufizuara, procesi i miratimit të buxhetit për vitin 2026 është bllokuar.
Ligji për menaxhimin e financave publike kërkon që buxheti të miratohet deri më 30 tetor, por me shpërndarjen e Kuvendit, kjo nuk ka ndodhur. Tash, ekziston rreziku real që Kosova të hyjë në vitin 2026 pa buxhet funksional.
Nëse deri më 1 janar nuk konstituohet Kuvendi dhe nuk miratohet buxheti, do të bllokohen të gjitha pagesat – nga pagat dhe pensionet, deri te furnizimet për Policinë, ushtrinë dhe institucionet publike.
Në ligjin për Qeverinë nuk përmendet termi Qeveri në detyrë, por Qeveri në dorëheqje, e cila përkufizohet si qeveri që funksionon pas shpërndarjes së Kuvendit e deri në zgjedhjen e qeverisë së re.
Ligji parasheh që një qeveri e tillë nuk mund të miratojë ligje të reja, por mund t’i propozojë Kuvendit miratimin e buxhetit të shtetit.
Qeveria në detyrë e Kosovës e kishte miratuar buxhetin për vitin 2026 i cili kap një shifër rekorde prej rreth 4 miliardë euro, me gjithë se ku buxhet nuk është votuar në Kuvend.
Por, kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin Kurti, kishe ngul këmbë gjatë miratimit të tij se Qeveria e tij në detyrë “mund të propozojë buxhetin vjetor para Kuvendit sikurse është e përcaktuar me ligj”, si dhe i bëri thirrje Kuvendit ta votojë.
Kurti tha se buxheti i ri parasheh rreth 1 miliard euro investime kapitale.
“Me këtë buxhet do të ketë pagë të 13-të për të gjithë punëtorët e sektorit publik. Është përfshirë edhe zbatimi i rritjes së pagës bazë për 0.5 për qind për çdo vit përvojë pune në sektorin publik”.
Postimi ” Kosova voton më 28 dhjetor: KQZ ende s’ka para, shteti pa buxhet të miratuar ” eshte marre nga Revista Monitor.
