Sipas të dhënave të Eurostat, pas fillimit të luftës Rusi-Ukrainë, shkëmbimet e mallrave kanë rënë ndjeshëm.
Eksportet e BE-së drejt Rusisë janë në nivelin -58%, ndërsa gazi, çeliku dhe nafta po blihen nga SHBA, Norvegjia, Algjeria dhe Kina. Importet e plehrave kimike nga Moska mbeten ende të larta, të qëndrueshme në 26%.
MSc Roland Tashi
Marrëdhëniet ekonomike mes Bashkimit Europian dhe Rusisë vazhdojnë të përkeqësohen, sipas të dhënave më të fundit të publikuara nga Eurostat, shkëmbimet tregtare mes BE-së dhe Federatës Ruse kanë pësuar rënie drastike që nga fillimi i pushtimit rus të Ukrainës.
Ndërmjet tremujorit të parë të vitit 2022 dhe të njëjtit tremujor të vitit 2025, importet europiane të mallrave nga Moska janë reduktuar me 86%, niveli më i ulët që nga shtatori i vitit 1999.
Eksportet europiane drejt Rusisë kanë shënuar rritje të lehtë në katër muajt e fundit (+0.62%), pas rënies që filloi në vitin 2022, por bilanci tregtar i BE-së me Rusinë ka rënë ndjeshëm në 0.8 miliard euro, krahasuar me rekordin prej 46.6 miliardë eurosh në tremujorin e parë të vitit 2022.
Gjithashtu, veprimtaria e Rusisë në tregtinë jashtë BE-së ka rënë gradualisht që nga fillimi i luftës në Ukrainë, eksportet drejt Rusisë janë zvogëluar nga 3.2% në 1.1% brenda tre vjetësh, ndërsa importet kanë rënë nga 9.3% në 1.3%.
Një element kyç në ndryshimin e shkëmbimeve është sektori energjetik. Çmimet e larta të gazit dhe naftës në vitet 2021 dhe 2022 krijuan një deficit të madh, por falë sanksioneve, kufizimeve të importit dhe rënies së çmimeve, deficiti energjetik ra në 5.8 miliardë euro në tremujorin e parë të 2025, nga 42.8 miliardë në vitin 2022.
Importet e gazit natyror të lëngshëm (GNL) nga Rusia, të cilat kishin arritur kulmin nga tremujori i parë i 2021 deri në të dytin e 2022, kanë rënë ndjeshëm duke zbritur në 19% në tremujorin e parë të 2025.
BE-ja, për të plotësuar kërkesën për GNL, është kthyer nga SHBA-ja, e cila gjatë vitit 2025 është bërë furnizuesi kryesor me 48%.
Sa i përket gazit natyror, pjesa e Rusisë ka rënë nga 48% në 17%, midis vitit 2021 dhe vitit 2025, ndërkohë që Norvegjia ka fituar 11 pikë përqindje dhe Algjeria është bërë furnizuesi kryesor me 30%.
Në sektorin e naftës ka ndodhur një ndryshim rrënjësor
Në tremujorin e parë të 2021, Rusia ishte furnizuesi kryesor i naftës për BE-në me 29%.
Ndalimi nga Europa, që nga dhjetori 2022, i importeve detare të naftës së papërpunuar ruse, si dhe embargoja për produktet e rafinuara e kanë ulur këtë volum vetëm në 2%.
Ndërkohë janë rritur importet nga SHBA, Norvegjia dhe Kazakistani
Edhe importet e hekurit dhe çelikut kanë rënë ndjeshëm, pas një rritjeje të vlerave në vitin 2021, për shkak të çmimeve të larta, kufizimet e vendosura çuan në rënie të sasisë së importuar.
Pjesa e Rusisë në importet jashtë BE-së të hekurit dhe çelikut ka rënë me 10 pikë përqindje.
Në vitin 2025, Koreja e Jugut dhe Kina janë në krye të listës së furnizuesve me nga 10% secila.
Me gjithë sanksionet, Rusia mbetet eksportuesi kryesor i plehrave kimike drejt BE-së, një sektor që ende nuk është përfshirë në ndalime.
Pjesa e saj në këtë treg në katër vitet e fundit ka rënë nga 28% në 26%.
Nga ana e eksporteve europiane, rëniet më të mëdha janë parë në katër nga pesë kategoritë kryesore: makineri, automjete, pajisje elektrike dhe materiale plastike.
Përjashtim bëjnë produktet farmaceutike, të cilat në tremujorin e parë të 2025 arritën 2.35 miliardë euro, duke u ruajtur të qëndrueshme krahasuar me vitin 2021 dhe vetëm pak më poshtë kulmit të vitit 2023 (2.48 miliardë euro).
Sipas Eurostat, këto trende reflektojnë ndikimin e përbashkët të sanksioneve, dinamikave të tregut dhe strategjive të diversifikimit të ndjekura nga BE-ja si përgjigje ndaj agresionit rus në Ukrainë.
Postimi ” Lufta në Ukrainë. Tregtia BE-Rusi, në nivelet më të ulëta historike ” eshte marre nga Revista Monitor.
