Kriza e energjisë që kulmoi në vitin 2022 nxiti qeverinë të niste një politikë subvencionimi për panelet e ngrohjes së ujit, që mbulonte 70% të vlerës totale.
Në atë kohë, kjo u cilësua si një nismë që do të gjente zbatim më të gjerë, por u deshën të paktën tre vjet që të hapej thirrja e dytë. Edhe në këtë fazë pritet të përfitojnë 2 mijë familje, të cilat duhet të përzgjedhin një nga 14 operatorët e autorizuar për të marrë shërbimin.
Tre vjet nga hapja e thirrjes së parë për instalimin e impianteve fotovoltaikë për ngrohjen e ujit, qeveria çeli së fundmi thirrjen e dytë nga ku do të përfitojnë 2 mijë familje të tjera. Në harkun e më pak se 72 orëve, numri i aplikantëve tejkaloi këtë numër të programuar për përfituesit potencialë, por procesi i vlerësimit do të nxjerrë ata që do të përfitojnë realisht.
Sipas Ministrisë së Infrastrukturës dhe Energjisë, që po zbaton këtë politikë që lidhet me reduktimin e konsumit të energjisë elektrike, nëpërmjet Agjencisë së Eficiencës së Energjisë, parimi është kush dorëzon aplikimin i pari, shërbehet i pari. Për herë të parë, qeveria e nisi një praktikë të tillë në vitin 2022, në vitin e kulmit të krizës së energjisë kur vendi u përball me çmime të çmendura të blerjes së saj në bursa dhe vlera totale e importeve kapërceu 500 milionë eurot.
Në atë kohë, kjo u paraqit si një praktikë që do të ndikonte në uljen e konsumit të energjisë nga ana e familjeve, por të dhëna reale mbi përfitimet që do të jepte kjo politikë nuk u argumentuan asnjëherë.
Një studim i Entit Rregullator të Energjisë, i zhvilluar dy vite më parë, tregon sesi është ndarja e konsumit të energjisë në familje ku është përllogaritur, ndër të tjera, në një kategori të përbashkët edhe ngrohja e ujit.
“Ngrohja e ujit, ndriçimi dhe ftohja janë përdorime pothuajse universale të energjisë gjatë gjithë vitit në shtëpi. Këto tre përdorime përfundimtare të kombinuara përbënin 27% të përdorimit të përgjithshëm vjetor të energjisë në shtëpi” thuhet në këtë studim. Pjesën tjetër të konsumit e zënë ngrohja dhe ftohja e hapësirës me 37% dhe 36% e përdorimit të energjisë në shtëpi janë për pajisje të tilla si televizorët, pajisjet e gatimit, larëset e rrobave dhe tharëset e rrobave.
Kushtet për të përfituar nga subvencionimi 70% i vlerës
Thirrjet për subvencionimin e paneleve diellore për ngrohjen e ujit kanë në thelb investimin e familjeve në një sistem i cili financohet në masën 70% nga grantet e qeverisë dhe 30% nga fondet e tyre. Kjo do të thotë që nëse një sistem kushton 1 mijë euro, ai subvencionohet në 700 euro nga qeveria dhe 300 euro nga familja. Por jo çdo familje mund të bëhet pjesë e kësaj skeme.
Në thirrjen e çelur këtë shkurt përcaktohen kushtet që duhet të plotësohen për të përfituar. Së pari është ajo që ka të bëjë me konsumin dhe këtë herë, ndryshe nga thirrja e parë kur dyshemeja ishte 250 euro, konsumi duhet të jetë më i madh se 400 euro. Por cilat janë kriteret e kualifikimit? Së pari, të kenë një konsum mesatar mujor të energjisë elektrike për vitin 2024 më të madh se 400 kWh.
Gjithsesi nga ky kriter përjashtohen konsumatorët familjarë, të cilët kanë në përbërjen e tyre pjesëtarë të familjes me ndihmë ekonomike. Së dyti, të mos jenë debitorë ndaj OSHEE-së/FSHU-së. Së treti të zotërojnë certifikatë pronësie për banesën ose njësinë e banimit (rastet që janë në proces legalizimi nuk do të konsiderohen). Gjithashtu është bërë e qartë se familjet që kanë përfituar në thirrjen e parë të vitit 2022 janë të përjashtuara nga thirrja e dytë.
“Ftojmë qytetarët të tregohen të kujdesshëm në plotësimin e të dhënave gjatë regjistrimit. Çdo aplikant do të shohë në kohë reale renditjen e tij. Parimi i përdorur për përcaktimin e fituesve do të jetë ‘i pari që paraqitet, i pari shërbehet’. Numri i fituesve nuk do të jetë më shumë se 2000 familje.
Procesi i dorëzimit të kërkesave nis në orën 00:01 të datës 24.02.2025. Me dorëzimin e kërkesës, kërkuesi pajiset me një numër rendor dhe merr përgjigje brenda 2 (dy) ditëve pune për pranimin ose jo të aplikimit të tyre. Vlerësimi i kërkesave bëhet sipas numrit rendor. Aplikimet që nuk kualifikohen, njoftohen për arsyet e mospranimit të aplikimit dhe kanë të drejtë të çelin një aplikim të ri, duke humbur numrin rendor të mëparshëm”, – sqaroi AEE në ditët e para të hapjes së thirrjes.
Dokumentet e kërkuara për aplikimin
Agjencia për Eficiencën e Energjisë njoftoi se familjet e interesuara për të aplikuar në sistemin online sa i takon subvencionimit të paneleve për ngrohjen e ujit duhet që të dorëzonin një seri me dokumente.
Së pari, letërnjoftimin (pasaportë / kartë identiteti), certifikatë familjare, certifikatë pronësie (mund të pranohen edhe lejet e legalizimit dhe vërtetim hipotekor i rifreskuar, por jo banesa në proces legalizimi).
Një tjetër dokument në listë janë faturat e energjisë elektrike për vitin 2024 (janar-dhjetor) mesatarja e të cilave nuk duhet të jetë më e ulët se 400 kWh në muaj, po kështu të paraqesin vërtetim debie që të vërtetojë se nuk janë debitorë kundrejt OSHEE/FSHU për pagesën e energjisë elektrike, ose janë në një marrëveshje për shlyerjen me këste të detyrimeve të prapambetura; (Në formatin PDF).
Një pikë tjetër kërkon foto në të cilat tregohet qartë pamja e jashtme e objektit ku do të instalohen panelet diellore për ngrohjen e ujit. Sipas rastit, dokument që vërteton se janë përfitues të ndihmës ekonomike nëse është një i tillë. Së fundmi, formularin e vetëdeklarimit. Ky formuluar është i një formati të caktuar, ku i nënshkruari deklaron gjendjen e tij penale, konfirmon se ka deklaruar me vërtetësi të dhënat e tij.
Zgjidhen 14 kompani të autorizuara nga ku mund të merren pajisjet
Përpara çeljes së aplikimeve për qytetarët, AEE hapi një thirrje për subjektet që donin të ishin pjesë e skemës nëpërmjet alternativave që ofronin dhe çmimeve për secilën. Përmes një procesi vlerësimi, agjencia më pas publikoi secilën prej kompanive së bashku me alternativat që ofronte, ku çmimi rritej në varësi të kapacitetit.
Për shembull, për një prej kompanive, për kapacitetin 150 litra, oferta nis nga 137 mijë lekë me TVSH (shteti paguan 959 mijë lekë) për atë 200 litra nga 147 mijë lekë (shteti paguan sërish 70% të kësaj).
Në total janë të paktën 6 alternativa, nga më e lira tek më e shtrenjta. Për një tjetër kompani ka vetëm një ofertë për 160 litra, me vlerë 153 mijë lekë me TVSH dhe për atë 200 litra, 166.8 mijë lekë me TVSH.
Përpara zgjedhjes së listës finale, subjekteve iu desh të kalonin një vlerësim mbi kriteret të tilla si të jenë të regjistruara në Qendrën Kombëtare të Biznesit, sipas legjislacionit në fuqi, të kenë status aktiv dhe të kenë në fushën e veprimtarisë objektin e financimit, të vërtetojnë se nuk kanë detyrime ndaj organeve tatimore.
Po kështu, të sigurojnë dokumente që vërtetojnë se garancia e pajisjes është në përputhje ose më e madhe sesa koha e përcaktuar në urdhrin e ministrit (Panelet e instaluara shoqërohen me një garanci 5 (pesë) vjeçare nga subjekti instalues. Një tjetër kusht, ai i skedës teknike të instalimit termik, sipas kritereve teknike të kërkuar.
Lista e Subjekteve që do të ofrojnë shërbimin e shitjes dhe instalimin e panelit diellor:
HIDRO – SISTEM sh.p.k
AL – NOBEL sh.p.k
HAKI SINANI sh.p.k
EUROCLIMA sh.p.k
BILLA & CO sh.p.k
KLIMA TEKNIKA TB2 sh.p.k
EUROSOL
ALB – ENERGY
SULOLLARI – KLIMA sh.p.k
SOLARIS ALBANIA sh.p.k
EUROSOLAR sh.p.k
AL – TEK sh.p.k
ALTEC SHPK sh.p.k
ELEKTRO THERM sh.p.k.
Postimi ” Politikat e energjisë/ Subvencionimi i impianteve për ngrohjen e ujit, faza 2 ” eshte marre nga Revista Monitor.
