Ndërsa euro vijon të nënçmohet në raport me lekun në vlera rekord dhe institucionet shqiptare prej vitesh kanë nisur një fushatë për deeuroizimin e ekonomisë, një masë shumë e madhe biznesesh shqiptare vijojnë të operojnë në euro. Një anketim i kryer nga Banka e Shqipërisë për këtë qëllim zbardh se janë veçanërisht bizneset e mëdha më të ekspozuarat nga ky rrezik. Sipas sondazhit, gjatë 2022, rreth 14% e ndërmarrjeve të vogla dhe 23% e atyre të mesme deklarojnë se e kryejnë veprimtarinë plotësisht ose kryesisht në valutë. Ndërkohë që ky tregues është rreth 33% për ndërmarrjet e mëdha.
Ndërkohë shumë e lartë mbetet edhe kredia në euro e bizneseve të të gjitha madhësive. Gjatë gjysmës së dytë të vitit të shkuar, 65% e ndërmarrjeve të vogla, 54% e ndërmarrjeve të mesme dhe 48% e ndërmarrjeve të mëdha, deklarojnë se huaja e tyre është vetëm në monedhën vendase, ndërsa pjesa tjetër është në valutë (euro dhe/ose dollarë amerikanë) dhe/ose e kombinuar (lekë dhe valutë). Gjatë periudhës, huamarrja në valutë (kryesisht në euro) rezulton më e përdorur nga ndërmarrjet e mesme dhe ato mëdha (përkatësisht 41% dhe 40%) dhe më pak nga ndërmarrjet e vogla (rreth 32%). Ky element ndikohet edhe nga monedha në të cilën këto ndërmarrje kryejnë veprimtarinë. Sidoqoftë, krahasuar me gjashtëmujorin e mëparshëm, pesha e ndërmarrjeve me hua në monedhë të huaj është rritur me 1.7 pp për ndërmarrjet e vogla, por ka rënë për ndërmarrjet e mesme dhe ato të mëdha (përkatësisht me 1.2 pp dhe 1.8 pp).
Qëllimi kryesor i përdorimit të huamarrjes së re ka qenë përballimi i shpenzimeve afatshkurtra (për rreth 51% e totalit të ndërmarrjeve të përgjigjura) dhe kryerja e një investimi afatgjatë (rreth 28% e totalit). Krahasuar me gjashtëmujorin e kaluar, ka një rritje të peshës së ndërmarrjeve të vogla e të mesme që kanë marrë hua të re për të përballuar shpenzimet afatshkurtra, ndërkohë që është rritur edhe pesha e huamarrësve të rinj me qëllim kryerjen e një investimi në rastin e ndërmarrjeve të vogla dhe atyre të mëdha. Afati mesatar i mbetur i huamarrjes ka rezultuar 64.4 muaj për ndërmarrjet e vogla, 64.7 muaj për ndërmarrjet e mesme dhe 65.8 muaj për ato të mëdha.
Lorenc Rabeta/
Burimi: ScanTv.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.
