Greqia po shfaqet si një rival i fortë
Ndërsa vera po shkon drejt fundit, industria e turizmit e Turqisë po llogarit kostot e një sezoni të vështirë. Për të pestin vit radhazi, pjesë të mëdha të vendit janë përfshirë nga zjarre masive në pyje. Zonat më të goditura, përgjatë brigjeve të Mesdheut dhe Egjeut, janë edhe qendra kryesore të turizmit, duke bërë që flakët e këtij viti të jenë vetëm goditja më e fundit për sektorin. Vetëm pak vite më parë, në 2020, pandemia e covid-19 dhe kufizimet e ashpra të udhëtimeve të vendosura nga qeveria turke shkaktuan një rënie me 90% të numrit të vizitorëve. Sivjet, dhjetëra e qindra tërmete të regjistruara në zonën e Egjeut kanë rritur frikën se një lëkundje e madhe mund të jetë afër. Dhe mbi të gjitha qëndron inflacioni i lartë: në korrik, çmimet u rritën me 33.5% në krahasim me një vit më parë, duke ia zbehur vendit imazhin e destinacionit turistik ekonomik.
Turistët, vendas dhe të huaj, po e braktisin gjithnjë e më shumë akomodimin e pavarur dhe hotelet e vogla në favor të resorteve “all-inclusive”, të cilat i vendosin çmimet muaj më parë dhe bashkëpunojnë ngushtë me operatorët turistikë për të përfituar nga ekonomia e shkallës. “Edhe vizitorët afatgjatë, që tradicionalisht qëndronin në apartamente me vetë-shërbim, po zgjedhin tashmë resortet ‘all-inclusive’”, thotë Sedat Kirt, nënkryetar i bashkisë së Marmaris, një qendër turistike në brigjet e Egjeut që mbështetet gjerësisht te turizmi.
Në këtë pikë, Turqia gëzon një avantazh: modeli i “all-inclusive” është baza e turizmit të diellit, detit dhe rërës, që përbën një pjesë të madhe të industrisë së saj turistike. Vitin e kaluar, mbi 62 milionë vizitorë hynë në vend, ndërsa të ardhurat nga turizmi zinin 12% të PBB-së. Por ky model ka pasoja negative për restorantet, guidat e pavarura turistike, tregtarët dhe hotelet e vogla që veprojnë jashtë skemës së operatorëve të mëdhenj, të detyruar të ulin çmimet për të mbetur konkurrues. Megjithëse rënia e lirës e bën kursin e këmbimit tërheqës në letër, inflacioni i brendshëm e zhbën këtë përfitim. “Çmimet jashtë hoteleve janë rritur me shpejtësi,” thotë Mustafa Deliveli, pronar hoteli në Marmaris. “Vërej që vizitorët po kalojnë gjithnjë e më shumë kohë brenda hotelit dhe më pak jashtë.”
Edhe Antalya, qendra më e madhe e hoteleve “all-inclusive” në Turqi, që vetëm vitin e kaluar priti më shumë se një të katërtën e turistëve të huaj, është ndikuar. Numri i vizitorëve ra me 30% në tremujorin e parë të vitit 2025 krahasuar me një vit më parë, me rënien më të madhe tek të huajt. Ndërkohë, turqit, të cilët përballen me një krizë të gjatë të kostos së jetesës, po i kufizojnë pushimet brenda vendit dhe disa prej tyre po zgjedhin të kalojnë pushimet në ishujt grekë të Egjeut, ku prej vitit të kaluar është vendosur programi i vizës në mbërritje. Atje, turistët zbulojnë shpesh se çmimet në Eurozonë janë më të ulëta sesa në vendin e tyre.
Në Marmaris, niveli i mbushjes së hoteleve gjatë qershorit luhatej mes 60% dhe 80%, ndërsa për pjesën e mbetur të sezonit operatorët do të mbështeten kryesisht te rezervimet e minutës së fundit. Por shqetësimet e Kirt shtrihen edhe në afat të gjatë: nëse trendet aktuale klimatike vazhdojnë, Mesdheu mund të bëhet së shpejti tepër i nxehtë, për të mos thënë i rrezikshëm, për udhëtimet verore. Një tjetër problem është mungesa e mbështetjes financiare dhe promocionale nga qeveria qendrore, pasi shumë prej rajoneve bregdetare, përfshirë Marmaris, administrohen nga opozita në nivel vendor. Kur rajoni u godit nga zjarret shkatërrimtare në verën e vitit 2021, presidenti Recep Tayyip Erdogan shkaktoi zemërim duke hedhur me shpërfillje pako çaji drejt banorëve të prekur.
Në këto kushte, bashkia po përpiqet të zhvendosë fokusin drejt aktiviteteve jashtë sezonit veror për të gjeneruar turizëm gjatë gjithë vitit. Kalendari përfshin regata lundrimi, një festival ushqimesh deti dhe madje edhe një version lokal të Oktoberfest-it bavarez. / The Economist
Postimi ” Zjarre, tërmetet dhe inflacioni largojnë turistët nga Turqia ” eshte marre nga Revista Monitor.
