Kapitali aksioner i Bankës së Shqipërisë u kthye në vlera pozitive në muajin janar, për herë të parë në pothuajse dy vjet.
Sipas statistikave të Bankës së Shqipërisë, për janarin 2025 zëri i bilancit “Aksione dhe instrumente të tjera të kapitalit” ishte pozitiv në vlerën e afërsisht 2.5 miliardë lekëve, nga një gjendje negative prej rreth 9 miliardë lekësh në fund të muajit dhjetor 2024. Muaji i fundit kur kapitali i Bankës së Shqipërisë kishte qenë pozitiv ishte marsi i vitit 2023.
Përmirësimi i pozicionit të kapitalit i detyrohet kryesisht përmirësimit të zërit të rezervave të rivlerësimit. Ky zë ngelet negativ, në vlerën e 46.7 miliardë lekëve, por megjithatë gjendja është përmirësuar në raport me vlerën prej -56.9 miliardë lekësh të dhjetorit 2024.
Rënia e kapitalit të Bankës së Shqipërisë në vlera negative në vitin 2023 ishte rezultat i rritjes së shpejtë të normave të interesit, por edhe i zhvlerësimit të euros në kursin e këmbimit me lekun. Vala inflacioniste e vitit 2022 solli një rritje të shpejtë të normave të interesit, duke sjellë për pasojë zhvlerësimin e instrumenteve financiare të borxhit të mbajtura nga institucionet financiare, duke përfshirë këtu edhe Bankën e Shqipërisë.
Paralelisht, mbiçmimi rekord i monedhës vendase në vitet e fundit solli rënien e vlerës së aseteve valutore të mbajtura nga Banka e Shqipërisë, të shprehura në monedhën vendase.
Por, ecuria më e qëndrueshme e kursit të këmbimit dhe ulja e normave të interesit ka filluar të japë ndikimet e para dhe gjendja e kapitalit të Bankës së Shqipërisë është përmirësuar disi dhe është kthyer në vlera pozitive.
Sipas ligjit “Për Bankën e Shqipërisë”, sa herë që në bilancin e saj vlera e mjeteve të saj bie nën shumën e detyrimeve dhe fondit të themelimit, Ministri i Financave transferon në Bankën e Shqipërisë letra me vlerë të qeverisë të negociueshme, me interes me normat e tregut, në masën e nevojshme për të korrigjuar mungesën.
Por, marrëveshja dypalëshe ndërmjet Bankës së Shqipërisë dhe Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë, e ndryshuar më 29.12.2023, përcaktonte se termi “detyrime”, referuar nenit 7 të ligjit, nuk përfshin detyrimet ndaj qeverisë shqiptare ose FMN-së, pasi roli i tyre është të garantojnë ose mbështesin stabilitetin financiar.
Sipas interpretimit të ri, që prej vitit të kaluar qeveria shqiptare nuk lëshon më letra borxhi për të mbuluar humbjet e Bankës së Shqipërisë nga kursi i këmbimit.
Ndërkohë që Banka e Shqipërisë ka njohur humbje nga rivlerësimi i monedhave të huaja, ajo beson se mbetet e mirëkapitalizuar, edhe pse forcimi i monedhës Lek përkundrejt monedhave ku është investuar rezerva valutore, ka gërryer vlerën kontabël të kapitalit të saj.
Në pasqyrat financiare të vitit 2023, Banka Qendrore shprehej se fitimet ose humbjet nga rivlerësimi janë të luhatshme dhe i nënshtrohen faktorëve ekonomikë jashtë kontrollit të drejtpërdrejtë të Bankës së Shqipërisë dhe mund të kthehen me ndryshimin e kushteve ekonomike botërore.
Banka e Shqipërisë nuk parashikon të zvogëlojë rezervën e saj valutore dhe si rrjedhojë nuk pret që t’i materializojë këto humbje nga kursi i këmbimit. BSH arsyeton se, në rastet kur ajo do të detyrohet të shesë valutë në treg, do ta bëjë këtë në kushtet kur do të kemi një dobësim të shpejtë të monedhës Lek. Kjo lëvizje do të ndikojë indirekt në uljen e tepricës së llogarisë së rivlerësimit si dhe në rritjen e kursit të këmbimit me të cilën do të shitet rezerva./ E.Shehu
Burimi: BSH
Postimi ” Kapitali i Bankës së Shqipërisë kthehet pozitiv për herë të parë pas gati dy vitesh ” eshte marre nga Revista Monitor.
