Që nga izolimi i Covid-19, puna në distancë është bërë një pjesë integrale e jetës profesionale, me miliona njerëz që zhvillojnë mbledhje me pizhama dhe menaxhojnë ngarkesat e punës nga tavolinat e kuzhinës. Megjithatë, nën sipërfaqen e kësaj normaleje të re qëndron një çekuilibër i vazhdueshëm: në çiftet heteroseksuale, burrat kanë shumë më tepër gjasa të punojnë në një ambjent që shërben si zyrë në shtëpi – shpesh një dhomë gjumit të lirë – ndërsa gratë përshtaten me hapësira pune të improvizuara diku tjetër në shtëpi.
Shkrimtarja Ella Risbridger e përshkroi këtë fenomen shkurt në recensionin e saj të *Consider yourself kissed*, një roman nga Jessica Stanley. Ajo vërejti se në familjet me një dhomë të lirë dhe një çift heteroseksual që punon nga shtëpia, burri zakonisht zë atë hapësirë ndërsa gruaja punon “diku tjetër”. Arsyet për këtë rregullim mund të duken racionale – të ardhura më të mëdha, më shumë video-telefonata, “nevojë për qetësi”, por ato janë gjithnjë të njëjtat.
Kjo pabarazi nuk është vetëm trillim. Romani i Stanley-t eksploron se si jeta profesionale e grave nuk është prioritet përmes ndarjes së hapësirës shtëpiake. Duk përfshirë periudhën kohore midis viteve 2013 – 2023, historia nxjerr në pah se si kalimi në punën nga shtëpia gjatë pandemisë shpesh bëri që karrierat e burrave të lulëzonin – të ndihmuara nga mjediset e punës – ndërsa gratë u lanë mënjanë vazhdimisht. Burri në roman, një gazetar politik, e sheh karrierën e tij të rritet, ndërsa dhoma e lirë bëhet natyrshëm studioja e tij.
Kjo është një histori e njohur. Gjatë izolimit, pabarazitë strukturore në paga shpesh nënkuptonin, që burrat pozicionoheshin si ata që siguronin pjesë më të madhe të të ardhurave të familjes, dhe për këtë arsye hapësirave të tyre të punës u jepej përparësi. Studime të shumta kanë dokumentuar se gratë, veçanërisht ato pa një hapësirë pune të dedikuar, përjetonin ndërprerje më të shpeshta, stres më të madh dhe produktivitet të zvogëluar.
Një pjesëmarrës në një studim mbi punën në distancë në Indi vuri në dukje: “Burri im e mbyll dhomën nga brenda kur duhet të përqendrohet. Unë nuk e kam atë liri. Nuk kam dhomën time.”
Çështja nuk është e re. Në vitin 1929, Virginia Woolf argumentoi në mënyrë të famshme se që një grua të shkruajë – ose të punojë – ajo duhet të ketë “një dhomë të vetën”. Pothuajse një shekull më vonë, qasja në hapësirën intelektuale dhe profesionale mbetet e pabarabartë. Në shtëpinë moderne, hapësirat private ende vazhdojnë të zihen nga burrat, pavarësisht zhvendosjes drejt përgjegjësive të përbashkëta shtëpiake dhe profesionale.
Të dhënat e fundit nga Anketa e Aftësive dhe Punësimit në Mbretërinë e Bashkuar e vitit 2024 zbuluan, se 60% e burrave që punonin nga shtëpia kishin një hapësirë pune të dedikuar, krahasuar me vetëm 40% të grave.
Kjo pabarazi nuk ka të bëjë vetëm me rehatinë – ka të bëjë me barazinë. Kur puna e grave kryhet nga tavolinat e ngrënies, divanet ose qoshet e zhurmshme, ajo është më e ndjeshme ndaj shikimit si dytësore ose e ndërprerë. Kjo ndikon drejtpërdrejt në përparimin në karrierë dhe shëndetin mendor. Studimet kanë treguar vazhdimisht se qasja e pabarabartë në hapësirat e punës përkeqëson hendekun midis gjinive si në të ardhura ashtu edhe në njohjen profesionale.
Ndërsa ka përjashtime – familje që ndajnë hapësirën në mënyrë të barabartë ose gra, që kanë rimarrë zyrat e tyre – ato mbeten thjesht kaq: përjashtime. Autore të tilla si Helen Garner, në ditarët e saj të botuar “How to End a Story”, kanë zbuluar koston emocionale të mungesë së hapësirës personale, duke përshkruar me detaje të papërpunuara se si këmbëngulja e burrit të saj për izolim të heshtur krijoi një çarje midis jetës së tyre dhe punës krijuese.
Ndërsa puna në distancë çimentohet në peizazhin modern, vazhdon të mbetet pa përgjigje pyetja: Kur do të kenë gratë një studio të tyren? Derisa hapësira shtëpiake të ndahet në mënyrë të barabartë, hendeku midis gjinive në vendin e punës do të vazhdojë të pasqyrohet në shtëpi – në heshtje, por fuqishëm. / The Guardian, Shqip.al
Postimi ” Në një shtëpi, por jo të barabartë: Burrat përfitojnë më tepër nga puna në distancë ” eshte marre nga Revista Monitor.
