Këshilli i Ministrave ka miratuar dhe depozituar në Kuvendin e Shqipërisë projektligjin “Për bankën shqiptare të zhvillimit”. Projektligji i miratuar në qeveri përmban disa ndryshime të rëndësishme në raport me variantin fillestar, të hedhur për konsultim publik nga Ministri i Shtetit për Sipërmarrjen dhe Klimën e Biznesit, në muajin janar.
Në projektligj është rishikuar një nga aspektet më të diskutueshme të propozimit fillestar, mungesa e plotë e mbikëqyrjes dhe kontrollit nga Banka e Shqipërisë, pavarësisht se Bankës së Zhvillimit do t’i njihet e drejta për të mbledhur kursime të publikut, nëpërmjet Postës Shqiptare.
Sipas propozimit fillestar, Banka e Zhvillimit përjashtohej nga zbatimi i dispozitave të ligjit që rregullon bankat në Republikën e Shqipërisë. Në të bëhej fjalë vetëm për bashkëpunim të Bankës së Zhvillimit me Bankën e Shqipërisë, duke përfshirë, hapjen dhe menaxhimin e llogarisë bankare, aktivitetet e raportimit, si raportet për qëllime statistikore apo në regjistrin e kredive, bashkëpunim që do të rregullohej nga një marrëveshje e përbashkët ndërmjet dy institucioneve.
Ndërkohë, në variantin që i është propozuar Kuvendit për miratim përcaktohet se aktiviteti i mbledhjes së produkteve të kursimit, nëpërmjet një entiteti të veçantë të Postës Shqiptare, mbikëqyret nga Banka e Shqipërisë. Megjithatë, entiteti i veçantë i Postës Shqiptare, nuk do të jetë subjekt licencimi.
Projektligji gjithashtu përcakton se Banka Shqiptare e Zhvillimit do të raportojë te Banka e Shqipërisë për qëllime statistikore dhe për regjistrin e kredive. Banka e Shqipërisë do përcaktojë, gjithashtu, metodologjinë e mbikëqyrjes së aktivitetit të mbledhjes së produkteve të kursimit, si dhe të raportimit statistikor. Banka e Shqipërisë dhe Banka Shqiptare e Zhvillimit do të lidhin një marrëveshje për mënyrën e menaxhimit të llogarive që hap banka pranë saj.
Në variantin e miratuar të projektligjit janë shtuar gjithashtu edhe dispozita për detyrimet e transparencës dhe publikimit të të dhënave, që mungonin në variantin fillestar.
Projektligji parashikon se Banka Shqiptare e Zhvillimit duhet të sigurojë transparencë në veprimtarinë e saj, duke publikuar rregullisht të dhëna për aktivitetin financiar, performancën dhe ndikimin e saj në zhvillimin ekonomik.
Banka Shqiptare e Zhvillimit duhet të publikojë periodikisht raporte financiare dhe statistika, në përputhje me standardet ndërkombëtare të kontabilitetit e raportimit financiar.
Informacioni për produktet e kursimit, kushtet e tyre, si dhe normat e interesit duhet të jetë i aksesueshëm për publikun dhe shpërndahet nëpërmjet kanaleve të përcaktuara nga Banka Shqiptare e Zhvillimit, përfshirë faqen zyrtare të saj.
Banka Shqiptare e Zhvillimit duhet të respektojë parimin e konfidencialitetit të të dhënave të klientëve, duke siguruar mbrojtjen dhe trajtimin e tyre, në përputhje me legjislacionin në fuqi për mbrojtjen e të dhënave personale. Këshilli Mbikëqyrës i Bankës më tej duhet të përcaktojë rregulla dhe procedura për transparencën dhe publikimin e të dhënave, me qëllim forcimin e besueshmërisë dhe llogaridhënies publike.
Projektligji i miratuar gjithashtu detajon më tej mekanizmat, nëpërmjet të cilave Banka e Zhvillimit do të sigurojë burimet e financimit.
Projektligji parashikon se aktiviteti do të financohet, pranimi i fondeve të kthyeshme nga publiku, veçanërisht nga publiku që nuk i ofrohet shërbim i plotë nga sistemi bankar, në formën e produkteve të kursimit, nëpërmjet një entiteti të veçantë të Postës Shqiptare. Llojet e produkteve, karakteristikat e tyre, përfshirë kufizimet në vlerë, do përcaktohen me urdhër të përbashkët të ministrit përgjegjës për financat dhe të ministrit përgjegjës për ekonominë, duke respektuar parimet e përcaktuara në ligj, si dhe dispozitat e përcaktuara në ligjin që rregullon sigurimin e depozitave. Produktet e kursimit të mbledhura nga publiku do të garantohen me garanci shtetërore dhe përdoren për aktivitete promovuese.
Subjekti ndërmjetës për mbledhjen e fondeve të kthyeshme nga publiku do të jetë një entitet i veçantë i Postës Shqiptare. Këshilli i Ministrave do të përcaktojë me vendim kushtet kryesore të marrëdhënies ndërmjet entitetit të veçantë dhe Bankës Shqiptare të Zhvillimit.
Entiteti i veçantë i Postës Shqiptare dhe Banka Shqiptare e Zhvillimit do të nënshkruajnë një marrëveshje bashkëpunimi, e cila rregullon aspektet kryesore të funksionimit e të administrimit të fondeve të mbledhura dhe shpërndarjes së produkteve, minimalisht procedurat operacionale për shpërndarjen dhe administrimin e produkteve financiare; interesat e zbatueshëm për produktet financiare të ofruara; detyrimin për informimin e transparencën ndaj publikut mbi produktet.
Projektligji parashikon gjithashtu si burime financimi linjat e kredisë nga institucionet financiare ndërkombëtare dhe përdorimin e instrumenteve të tjera financiare të garantuara, rast pas rasti, me garanci shtetërore, duke respektuar parimet e përcaktuara në ligjin që rregullon
huamarrjen shtetërore. Emetimi i titujve të garantuar me garanci shtetërore nuk do t’u nënshtrohet parashikimeve të ligjit që rregullon tregjet e kapitalit.
Qeveria: Banka e Zhvillimi synon të nxisë zhvillimin ekonomik
Sipas projektligjit të depozituar nga qeveria, Banka Shqiptare e Zhvillimit ka si objektiv kryesor nxitjen e zhvillimit ekonomik, social e mjedisor, në përputhje të plotë me kërkesat e legjislacionit
për ndihmën shtetërore. Banka Shqiptare e Zhvillimit, në përputhje me objektivin e saj kryesor dhe në përputhje të plotë me kërkesat e legjislacionit për ndihmën shtetërore, nxit e mbështet lehtësimin e qasjes në financë, kryesisht përmes financimit dhe mbështetjes së sipërmarrjeve në sektorët e nënfinancuar të ekonomisë, si dhe përfshirjen në sistemin financiar të publikut, që nuk i ofrohet shërbim i plotë nga sistemi bankar.
Banka Shqiptare e Zhvillimit do të ketë të drejtë të ushtrojë aktivitet financimi me karakter promovues, si kredidhënia për ndërmarrjet e vogla dhe të mesme, si dhe startup-et vendase, për të nxitur rritjen, produktivitetin, konkurrueshmërinë dhe zgjerimin në tregjet ndërkombëtare;
Kredidhënia dhe mbështetja për eksportet e mallrave dhe shërbimeve vendase; kredidhënia për projektet publike në nivel qendror e vendor, me përparësi për ekonominë e vendit; kredidhënia për zhvillimin, përmirësimin e modernizimin e infrastrukturës fizike dhe digjitale të vendit, në përputhje me objektivat strategjikë kombëtarë.
Gjithashtu, Banka e Zhvillimit do të ketë objekt kredidhënien për shoqëritë tregtare vendase bazuar në kushtet e tregut dhe në parimet e konkurrencës së lirë, si veprimtari plotësuese e financimit të ofruar nga bankat tregtare.
Në ushtrimin e veprimtarisë së saj, Banka Shqiptare e Zhvillimit mund të japë kredi dhe kryen investime financiare, drejtpërdrejt ose në bashkëfinancim me institucione vendase ose ndërkombëtare; të vendosë dhe pranojë fonde afatshkurtra e afatgjata në dhe nga bankat
tregtare apo institucionet e tjera financiare; të lëshojë garanci dhe instrumente të tjera sigurie; të investojë në tituj; të kryejë aktivitete dhe shërbime të tjera financiare të nevojshme dhe të veprojë si agjent për grante, në përputhje me vendimin e Këshillit të Ministrave.
Gjithashtu, Banka Shqiptare e Zhvillimit mund të kryejë, në kushte tregu dhe bazuar në parimet e konkurrencës, drejtpërdrejt ose nëpërmjet shoqërive apo degëve të saj, çdo aktivitet ndihmës, përfshirë financimin e kapitalit privat dhe mbajtjen e aksioneve në shoqëri me qëndrueshmëri financiare.
Sipas projektligjit, aksionari i parë i Bankës së Zhvillimit është Shteti Shqiptar.
Pjesëmarrja e Shtetit Shqiptar nuk do të jetë më e vogël se 51% e kapitalit të regjistruar të aksioneve në çdo kohë. Aksionet e mbajtura nga Shteti Shqiptar, për të ruajtur këtë pjesëmarrje minimale, do të jenë të patransferueshme. Kapitali fillestar i kontribuar dhe i nënshkruar nga Shteti Shqiptar, do të jetë 10 miliardë lekë dhe do të shlyhet në këste brenda një afati katërvjeçar. Kësti i parë prej 1 miliard lekësh duhet të shlyhet brenda vitit 2026.
Përveç Shtetit Shqiptar, aksionet në Bankën e Zhvillimit mund të zotërohen nga institucione financiare ndërkombëtare, si banka dhe fonde zhvillimi e investimi evropiane, institucione financiare ndërkombëtare dhe vendase të njohura, si dhe nga entitete të tjera të përcaktuara me vendim të Këshillit të Ministrave.
Postimi ” Qeveria tërhiqet, mbledhja e kursimeve për Bankën e Zhvillimit do të mbikëqyret nga BSH ” eshte marre nga Revista Monitor.
