Zyrtarët e Bashkimit Europian dhanë dritën jeshile në qershor që Bullgaria të bëhet anëtarja e 21-të e eurozonës, një projekt kyç i Brukselit që synon thellimin e lidhjeve mes vendeve anëtare.
Pronaret e bizneseve të vogla në Bullgari janë të shqetësuar me ndryshimin e ardhshëm të monedhës nga leva në euro, pasi shumë prej tyre druhen se kjo mund të jetë një tjetër krizë me të cilën do t’u duhet të përballen.
Këto shqetësime vijnë ndërsa vendi ballkanik me 6.4 milionë banorë po përgatitet të kalojë nga monedha kombëtare në atë europiane më 1 janar 2026.
Në qytetin jugor bullgar të Haskovos, familja Terziev hapi dyqanin e parë të produkteve organike më shumë se 10 vjet më parë. Me biznesin e tyre të vogël që ka kaluar disa kriza ndër vite, tani ata përballen me një sfidë të re — kalimin në euro.
Nikolay Terziev, pronari i dyqanit, thotë se ka filluar të vendosë etiketat e çmimeve edhe në euro, por me ndjesi të konsiderueshme pasigurie.
“Asnjë pronar dyqani nuk është ekonomist,” tha ai. “Ajo që na shqetëson është informacioni që marrim nga të njohur të afërt në vende që tashmë e kanë adoptuar euron — po, treguesit ekonomikë përmirësohen, por popullsia bëhet më e varfër. Ndërkohë, janë bizneset e mëdha ato që përfitojnë më shumë,” shpjegoi Terziev.
Çmimet e mallrave janë në rritje
Bullgaria është një rast i veçantë, pasi e lidhi levën me euron që në fillimet e bashkimit monetar në vitin 1999, madje përpara se të anëtarësohej në BE në vitin 2007. Për më tepër, vendi ka një nivel shumë të ulët borxhi publik — vetëm 24.1% e prodhimit të brendshëm bruto vjetor.
Ky është ndjeshëm më poshtë nivelit prej 60% të përcaktuar në kriteret ekonomike për anëtarësim në eurozonë. Hapi i fundit ishte ulja e inflacionit nën pragun e kërkuar prej 2.8%, ose jo më shumë se 1.5% mbi mesataren e tre vendeve të eurozonës me inflacionin më të ulët.
Megjithatë, gjatë muajit të fundit është vërejtur një rritje e ndjeshme e çmimeve nga furnitorët, gjë që ka shtuar shqetësimet për mundësinë e falimentimeve.
“Kalimi i Bullgarisë në euro nuk është problemi ynë më i madh. Problemi i vërtetë është ajo që po shkakton rritjen e çmimeve. Është e thjeshtë — kur çmimet rriten dhe fuqia blerëse e njerëzve është e ulët, siç ndodh në Bullgari, njerëzit blejnë më pak dhe ti shet më pak,” tha Terziev.
Shqetësimi më i madh lidhet me muajin janar të vitit të ardhshëm, kur të dyja monedhat do të jenë në qarkullim për një periudhë njëmujore.
“E dimë shumë mirë që kaosi do të nisë në fillim të janarit. Që nga janari do të duhet të japim kusur në euro; do të duhet të llogarisim në centë të euros,” tha Terziev.
“Do të na duhet vazhdimisht të këmbejmë leva me euro dhe të shkojmë në banka. Duhet të punojmë dhe të këmbejmë para njëkohësisht. Fizikisht, nuk e di si do t’ia dalim.”
Por jo të gjithë klientët e dyqanit organik të Terzievit janë kundër pagesave në euro. Sipas sondazhit më të fundit të Eurobarometrit të zhvilluar nga BE-ja, 50% e bullgarëve janë kundër kalimit në euro, ndërsa 43% janë pro.
Disa nga arsyet për këtë qëndrim përfshijnë frikën nga inflacioni, mungesën e besimit ndaj institucioneve shtetërore — në një vend që ka pasur shtatë qeveri në katër vite — si dhe dezinformimin e përhapur në rrjetet sociale. Në Haskovo, shumë banorë shprehen se nuk e kanë me nxitim për të shkëmbyer kursimet.
“Jo, nuk kam shumë për të këmbyer,” tha një klient.
“Është absurde. Për momentin, zgjedh të jem optimist dhe të besoj se nuk do të jetë e nevojshme,” shtoi një tjetër.
Megjithëse shumëkush e sheh me frikë ndryshimin, të tjerë janë besimplotë.
“Jam shumë e lumtur që Bullgaria do të adoptojë euron. Shpresoj që kjo ta ndihmojë vendin ekonomikisht. Nuk jam e shqetësuar,” tha një kliente, Monika Boyuklieva.
“Nuk mendoj se inflacioni shkaktohet nga euroja — ai vjen për shkak të faktorëve të tjerë. Shpresoj që gjithçka të shkojë pa probleme dhe të mos ketë rritje të mëdha çmimesh,” shtoi Boyuklieva.
Duke filluar nga 8 gushti, të gjitha çmimet me pakicë duhet të shënohen në të dyja monedhat. Të gjitha bankat do të jenë të detyruara të shkëmbejnë lev deri në fund të vitit 2026.
Banka Kombëtare e Bullgarisë do të vijojë të këmbejë kartëmonedhat dhe monedhat nga leva në euro për një periudhë të pakufizuar./ Euronews
Postimi ” Pronaret e bizneseve të vogla në Bullgari përgatiten për kalimin nga leva në euro në vitin 2026 ” eshte marre nga Revista Monitor.
