Në raportin e tretë të Politikave Monetare, Banka e Shqipërisë për herë të parë ka argumentuar në një analizë të detajuar arsyet që qëndrojnë pas dekompozim të euros në tregun tonë financiar. Arsyet sipas analizës janë dy: Së pari, si rezultat i forcimit të trendit të kursit real të këmbimit, ose – me fjalë të tjera – i përmirësimit strukturor të sektorit të jashtëm të ekonomisë dhe rritjes në tërësi të produktivitetit të saj; si dhe, së dyti, për shkak të rënies së primeve të rrezikut, ose – me fjalë të tjera – i rritjes së besimit të publikut në monedhën kombëtare.
Të dy këta faktorë, thekson analiza, duket se diktohen nga përmirësimi strukturor i bilancit të jashtëm të ekonomisë shqiptare, përmirësim i cili ilustrohet me disa tregues: Së pari, deficiti i llogarisë korrente ka pasur një trend të qartë rënës gjatë kësaj periudhe, nga niveli 7.7% i PBB në vitin 2021 në nivelin 6.0% në vitin 2022 dhe – më tej – në 3.1% në tremujorin e parë të vitit 2023. Ky përmirësim është diktuar nga rritja e kërkesës së huaj për shërbimet shqiptare të turizmit. Flukset hyrëse të turizmit arritën nivelin e 2.8 miliardë eurove në 2022 dhe të 624 milion eurove në tremujorin e parë të vitit 2023, duke përshpejtuar ndjeshëm normat e rritjes. Paralelisht me to, remitancat kanë ardhur në rritje, duke siguruar prurje valutore rreth 833.7 milionë euro në 2022 dhe 213.7 milionë euro në tremujorin e parë të vitit aktual;
Së dyti, Flukset hyrëse të investimeve të huaja direkte (IHD) arritën në nivele të larta historike prej 1.3 miliardë euro në vitin 2022, me një rritje 33.0%, dhe mbetën të larta edhe gjatë tremujorit të parë të vitit 2023 (periudhë e cila mbulohet nga të dhënat zyrtare).
Dhe së treti, në të njëjtën linjë, dhe po aq e rëndësishme raporti i financimit të deficitit të llogarisë korrente ka ardhur në rritje. IHD-të janë më shumë se të mjaftueshme për të financuar të gjithë deficitin korrent dhe për të rezultuar në tepricë valute në treg. Për vitin 2022, ky raport qëndroi në nivelin 111.7%, ndërsa për tremujorin e parë të vitit 2023 u rrit në 195.2%.
“Këto zhvillime nënkuptojnë se flukset hyrëse të valutës në vend kanë qenë më të larta se ato dalëse duke krijuar tepricë oferte për valutën në treg, çka ka krijuar premisa për mbiçmim të vazhdueshëm të monedhës vendase”, konkludon Banka e Shqipërisë në analizën e kursit të këmbimit.
Lorenc Rabeta/
Burimi: ScanTv.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.
