Përpjekjet për të vënë në disavantazh investitorët e huaj ose për t’i detyruar ata të largohen nga sektorët strategjikë janë një humbje për të gjitha palët, paralajmëron një raport i ri.
Investimet e huaja direkte (IHD) gjermane dhe austriake në Europën Qendrore dhe Lindore kanë dhënë një kontribut të ndjeshëm për rritjen ekonomike dhe punësimin në këto rajone, që nga fillimi i viteve 1990, ndërkohë që kanë luajtur një rol të rëndësishëm në uljen e varfërisë dhe të pabarazisë sociale, sipas një raporti të ri.
Studimi, i cili shqyrton ndikimet ekonomike dhe sociale të IHD-ve në 17 ekonomi të Europës Qendrore, Lindore dhe Juglindore (EQLJ), u krye nga Instituti i Vjenës për Studime Ekonomike Ndërkombëtare, me porosi të Shoqatës Gjermane të Bizneseve Lindore.
Ky është studimi shkencor më gjithëpërfshirës deri më sot lidhur me rëndësinë e IHD-ve për zhvillimin ekonomik dhe social të rajonit, ku kompanitë gjermane dhe austriake përbëjnë investitorët kryesorë.
Deri në fund të vitit 2020, ndërmarrjet gjermane kishin investuar jo më pak se 109 miliardë euro në këto 17 vende (Shqipëri, Bosnjë dhe Hercegovinë, Bullgari, Kroaci, Çeki, Estoni, Hungari, Kosovë, Letoni, Lituani, Mal të Zi, Maqedoninë e Veriut, Poloni, Rumani, Serbi, Sllovaki, Slloveni), ndërsa kompanitë austriake deri në 76 miliardë euro.
“Pjesa më e madhe e IHD-ve në EQLJ ka qenë në sektorin terciar (shërbime), dhe kjo vlen për të gjitha vendet. Sektori dytësor, ku përfshihet prodhimi ka qenë shumë i dukshëm në Ballkanin Perëndimor dhe Bullgari. Shqipëria, veçanërisht, ka marrë një sasi të konsiderueshme të prurjeve të IHD-ve në sektorin primar (bujqësi dhe miniera), thuhet në raport.
“Ekonomia gjermane ka përfituar më shumë se pothuajse çdo ekonomi tjetër nga hapja e tregjeve në Europën Lindore që nga viti 1989,” thotë anëtari i bordit të Shoqatës Gjermane të Bizneseve Lindore, Philipp Haußmann.
“Lidhjet tona të ngushta ekonomike me rajonin japin një kontribut vendimtar në aftësitë globale të konkurrueshmërisë të Gjermanisë. Pa Europën Qendrore dhe Lindore, ne nuk do të ishim në një pozitë kaq të mirë sot”.
Kompanitë gjermane përfitojnë veçanërisht nga kostot e favorshme të prodhimit dhe të prokurimit në Lindje, si dhe nga aksesi në tregje të reja.
“Studimi tregon se investimet gjermane dhe austriake kanë kontribuar ndjeshëm në zhvillimin ekonomik të Europës Qendrore, Lindore dhe Juglindore,” shton Haußmann.
“Investimet dirrekte dhe tregtia nuk janë rrugë me një drejtim, por ato bëjnë të mundur që të dyja palët të përfitojnë.”
IHD-të reduktojnë pabarazinë sociale dhe varfërinë
Autorët e studimit, Branimir Jovanović dhe Doris Hanzl-Weiß nga Instituti i Vjenës për Studime Ekonomike Ndërkombëtare, i kushtojnë vëmendje të veçantë efekteve të investimeve direkte nga BE-ja, veçanërisht nga Gjermania dhe Austria.
Ata arrijnë në përfundimin se efekti përgjithësisht pozitiv i IHD-ve ishte dukshëm më i theksuar në rastin e investimeve direkte gjermane dhe austriake në rajon. Përveç stimulimit të rritjes ekonomike dhe nxitjes së punësimit, këto investime kanë kontribuar gjithashtu në uljen e pabarazisë sociale dhe të varfërisë. Ky efekt shumë më pozitiv krahasuar me investimet e tjera vjen kryesisht për shkak të faktit se IHD-të gjermane dhe austriake sollën rritjen e konsumit dhe të eksporteve në vendet e rajonit, duke sjellë kështu përfitime për njerëzit me të ardhura më të ulëta.
“Investimet e huaja direkte vazhdojnë të jenë baza e modelit të rritjes ekonomike në Europën Qendrore dhe Lindore”, thotë Mario Holzner, drejtor ekzekutiv i Institutit të Vjenës për Studime Ekonomike Ndërkombëtare.
“Ato vende të rajonit që kanë të ardhurat më të larta janë gjithashtu të integruara ngushtë në grupin industrial të Europës Qendrore përmes niveleve të larta të investimeve të huaja direkte,” shton ai.
“Një shembull i mirë i kësaj janë investimet direkte të industrisë gjermane të automobilave, të cilat kanë krijuar dhjetëra mijëra vende pune për punëtorë të kualifikuar të cilët ishin në një situatë tepër të vështirë veçanërisht pas kolapsit të ndërmarrjeve të mëdha industriale shtetërore, si rrjedhojë e transformimit ekonomik pas vitit 1989.”
“Mundësi të jashtëzakonshme”
Megjithatë, jo të gjitha investimet direkte kanë patur të njëjtat efekte pozitive si ato nga Gjermania dhe Austria. Autorët e studimit, Jovanović dhe Hanzl-Weiss, rekomandojnë që ekonomitë e rajonit duhet t’i përqendrojnë përpjekjet e tyre në tërheqjen e investimeve që mund të kenë efekte pozitive ekonomike dhe sociale.
Haußmann ndërkohë thotë se ai dëshiron që studimi të ndihmojë në krijimin dhe ruajtjen e kushteve të mira për investitorët e huaj. “Përpjekjet për të vënë në disavantazh investitorët e huaj ose për t’i detyruar ata të largohen nga sektorët strategjikë janë një humbje për të gjitha palët,” paralajmëron ai.
“Tani për tani, kompanitë gjermane po riorganizojnë zinxhirët e tyre të furnizimit ndërkombëtar, si rrjedhojë e trazirave globale,” shton Haußmann.
Zvogëlimi dhe rajonalizimi i zinxhirëve të furnizimit luan një rol të rëndësishëm në këtë aspekt. “Ka mundësi të jashtëzakonshme për Europën Qendrore dhe Lindore, nëse kushtet janë të favorshme për investimet e huaja direkte.”/ Emerging Europe
Postimi ” Investimet e huaja direkte forcojnë ekonomitë e Europës Qendrore dhe Lindore ” eshte marre nga Revista Monitor.
